ESİN KILIÇ

SMMM

Pandemi dönemine bağlı ekonomide olumsuz etkilerini sınırlandırmak için finansal piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının kesintisiz ve sağlıklı bir şekilde işlemeye devam etmesi büyük önem taşımaktadır.

Bu kapsamda, Koronavirüsün ekonomik ve finansal etkileri dört ana amaca hitap etmektedir.

• Bankalar TL ve yabancı para likidite yönetiminde esneklik sağlanması ve öngörülebilirliğin artırılması.
• Reel sektöre kesintisiz kredi akışının sağlanması ve ihracatçı firmaların desteklenmesi.
• Reeskont kredi düzenlemeleriyle ihracatçı firmaların nakit akışının desteklenmesi.
• Destek İç Borçlanma Senetleri (DİBS) piyasası likiditesinin desteklenmesi.

Bankacılık sektörüne ve reel sektöre ihtiyaç duydukları likiditeyi uygun koşullarla sağlamayı amaçlamaktadır.

Gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkânlar çerçevesinde bankalara tüm likiditenin sağlanacağı duyurulmuştur.

1 hafta vadeli repo ihalelerine ek ihtiyaç duyulan günlerde piyasaya 91 gün vadeye kadar repo ihaleleriyle likidite sağlanabileceği ifade edilmiştir.

Piyasa Yapıcı bankalara tanınan Açık Piyasa İşlemleri (APİ) likidite imkânı limitlerinin artırılacağı açıklanmıştır.

1, 3 ve 6 ay vadeli geleneksel yöntemle gerçekleştirilen ABD doları karşılığı swap ihalelerine ek euro ve altın karşılığı swap ihalelerine başlanmıştır.

Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler ve İpotek Teminatlı Menkul Kıymetler teminat havuzuna dâhil edilmiştir.

Reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamını sağlamak ve ihracatçı firmaları desteklemek.

Reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık oranları 500 baz puan indirilmiştir.

17 Mart 2020 tarihinde bankalara hedefli ilave likidite imkânı tanınacağı ifade edilmiş,

31 Mart 2020 tarihinde bu imkânların limitlerinin artırılmasına karar verilmiştir.

91 gün vadeye kadar repo ihaleleri yoluyla bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında faiz oranı üzerinden miktar ihalesi yöntemiyle Türk lirası likidite sağlanacaktır.

Miktar ihalesi yöntemiyle 1 yıl ve 6 aylık vadelerde döviz karşılığı Türk lirası swap ihaleleri düzenlenerek ilgili bankalara bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının sırasıyla 100 baz puan ve 125 baz puan altında faiz oranı üzerinden ABD doları, euro veya altın karşılığı Türk lirası likidite sağlanacaktır.

Reeskont kredi düzenlemeleriyle ihracatçı firmaların nakit akışını desteklemek.

18 Mart 2020 tarihinden 30 Haziran 2020 tarihine kadar vadesi gelecek reeskont kredisi geri ödemelerinin vadesi 90 güne kadar uzatılmıştır.

Hâlihazırda kredi taahhüdü açık olan reeskont kredileri ile 18 Mart 2020 tarihinden 30 Haziran 2020 tarihine kadar kullanılacak reeskont kredilerine 12 ay ek taahhüt kapama süresi verilmiştir.

Mevcut reeskont kredisi azami vadeleri, 20 Mart 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kısa vadeli kullanımlar için 120 günden 240 güne, daha uzun vadeli kullanımlar için ise 720 güne çıkarılmıştır.

Mal ve hizmet ihracatçısı firmalara Türk lirası cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi imkânı tanınmıştır. Krediler için toplam limit 60 milyar Türk lirasıdır.

DİBS piyasası likiditesini destekleyerek parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek.

Açık Piyasa İşleri (APİ) portföyü doğrudan alım işlemlerinin önden yüklemeli olarak gerçekleştirilebileceği ve gerektiğinde limitlerin piyasa koşullarına göre güncellenebileceği belirtilmiştir. 17 Nisan 2020 tarihinde, 2020 yılı Para ve Kur Politikası metninde 2020 yılı için TCMB analitik bilanço aktif toplamının azami %5’i olarak belirlenmiş olan APİ portföyü nominal büyüklüğünün, TCMB analitik bilanço aktif toplamına oranı azami %10 olarak güncellenmiştir.

31 Mart 2020 tarihinde geçici bir süre için Piyasa Yapıcı bankalara, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan satın aldıkları DİBS’leri TCMB’ye satma imkânı veya APİ çerçevesinde tanınan likidite imkânını artırma olanağı sağlanmıştır. Bu çerçevede 17 Nisan 2020 tarihine kadar yaklaşık 15,6 milyar Türk lirası tutarında kıymet alımı gerçekleştirilmiş olup alımlara dair veriler kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

17 Nisan 2020 tarihinde Piyasa Yapıcı bankalar için tanınan TCMB’ye doğrudan DİBS satım imkânına ilişkin limitlerin, repo işlem limitlerinden bağımsız olarak uygulanmasına ve Piyasa Yapıcı bankalara repo işlem limitlerine eşit büyüklükte DİBS satım limiti tanımlanmasına karar verilmiştir.

Bu kapsamda gerçekleştirilecek DİBS alımları, APİ portföyü için belirlenen %10’luk toplam limit dâhilinde olacaktır.

Miktar ihalesi yöntemiyle alımı gerçekleştirilecek olan DİBS’ler ve alım miktarları TCMB tarafından belirlenecektir.

Saygılarımla,

Esin KILIÇ