|
|
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu toplantıları elektronik ortamda yapılabilir mi? | Esas sözleşmede düzenlenmiş olmak kaydıyla, yönetim kurulu toplantıları tüm üyelerin bu toplantıya elektronik ortamda katılmaları veya bazı üyelerin fiziken mevcut oldukları toplantılara diğer üyelerin elektronik ortamda katılımıyla da icra edilebilecektir. Böylece, yönetim kurulu üyeleri fiziki olarak bir araya gelmeden de toplantı yapıp karar alabileceklerdir. |
|
|
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu üyeleri toplantılara vekil aracılığıyla katılabilirler mi, toplantılarda birbirlerini temsilen oy kullanabilirler mi? | Yönetim kurulu üyeleri birbirlerini temsilen toplantılarda oy kullanamayacaklar ve toplantılara da vekil aracılığıyla katılamayacaklardır. Bir başka deyişle, yönetim kurulu üyelerinin gerek fiziki gerekse de elektronik ortamda yapılacak toplantılara bizzat katılmaları ve oylarını da bizzat kullanmaları gerekmektedir. |
|
|
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu üyeleri şirketin iş ve işlemleriyle ilgili bilgi alma ve inceleme yapma haklarını nasıl kullanabilirler? | Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında yönetim kurulu toplantısında; 1- Bilgi isteyebilecek, 2- Soru sorabilecek, 3- İnceleme yapabilecektir. Her üye, yönetim kurulu toplantısında; herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesini, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesini ve tartışılmasını ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınmasını talep edebilecektir. Yine, her bir üye, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerin ve komitelerin yönetim kurulu toplantılarında hazır bulunmalarını, bilgi sunmalarını ve sorulan sorulara cevap vermelerini isteyebilecektir. Ayrıca, her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilecek ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını da isteyebilecektir. |
|
|
Anonim şirketlerde, bilgi alma ve inceleme yapma hakkı, yönetim kurulunun diğer üyelerince engellenen yönetim kurulu üyesi ne yapmalıdır? | Şirketin iş ve işlemleriyle ilgili olarak bilgi alma ve inceleme yapma hakkı engellenen yönetim kurulu üyesi, bu haklarını kullanabilmek için şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilecektir. Yapılan başvuru, mahkemece dosya üzerinden incelenecek ve karara bağlanacaktır. Mahkemenin konu hakkındaki kararı kesindir. |
|
|
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu üyelerinin mali hakları nelerdir? | Yönetim kurulu üyelerine, tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenebilecektir. |
|
|
Bağımsız denetim nedir? | Anonim şirketin finansal tablolarının ve diğer finansal bilgilerinin gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının tespit edilebilmesi için şirkete ait defter, kayıt ve belgelerin incelenmesidir. Örneğin, şirket bilançosunda; kasada 100.000 TL, Bankalarda 500.000 TL olduğu ve şirketin de 1.000.000 TL kâr ettiği bilgileri yer alıyor ise bu bilgilerin doğruluğu ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, bağımsız denetim kapsamında incelenecektir. |
|
|
Anonim şirketin bağımsız denetimi kim veya kimler tarafından yerine getirilmektedir? | Anonim şirketin bağımsız denetimi, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren bir veya birden fazla bağımsız denetçi ya da bağımsız denetim kuruluşu tarafından yerine getirilecektir. Bağımsız denetçiler veya bağımsız denetim kuruluşu şirket genel kurulunca seçilecektir. |
|
|
Pay sahipleri (ortaklar) şirket ortağı olmayan bir kişiyi genel kurul toplantısında kendilerini temsilen görevlendirebilirler mi? | Ortaklar, genel kurul toplantılarındaki oylarını, bizzat katılarak, şirket ortaklarından birini temsilci tayin ederek veya şirket ortağı olmayan birini de temsilci belirleyerek kullanabilirler. |
|
|
Genel kurul toplantısında bilgi alma veya inceleme istemleri karşılanmayan pay sahipleri (ortaklar) hangi mercie başvurabilirler? | Pay sahipleri (ortaklar) genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; bağımsız denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebileceklerdir. Verilecek bilgilerin, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olması gerekir. Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir.
Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen veya ertelenen pay sahipleri, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabileceklerdir. |
|
|
Şirketin tek bir pay sahibi (ortağı) varsa bu durumda genel kurul toplantısı nasıl yapılır? | Şirketin tek pay sahibi varsa bu durumda çağrı şekline uyulmadan genel kurul toplantısı yapılabilecek ve bu tek kişi tarafından genel kurula ait tüm yetki ve görevler kullanılabilecektir. Eğer şirketin kuruluşu Bakanlığın iznine tabi ise bu toplantıya Bakanlık Temsilcisi de katılacaktır. Genel kurul kararlarının geçerli olabilmesi için de yazılı olması şarttır. |
|
|
Limited şirketin kurulabilmesi için en az kaç kişi gereklidir? | Limited şirket, bir veya birden fazla gerçek ya da tüzel kişi tarafından kurulabilecektir. |
|
|
Ticaret şirketleri, şirket sözleşmelerinde sayılan işletme konuları dışında kalan ticari bir işlemi yapabilirler mi? | 6762 sayılı TTK’ya göre, limited şirketler şirket sözleşmelerinde sayılan işletme konuları dışında kalan ticari bir işlemi yapamıyorlardı. Bu kurala “ultra vires” denilmekteydi ve bu kural nedeniyle de örneğin bir limited şirket işletme konusu içinde otel işletmeciliği yoksa uygun şartlarda satışa çıkarılan bir oteli işletmek üzere satın alamıyordu. Oteli satın alabilmek için ise genel kurul toplantısı yapmak ve şirket sözleşmesindeki işletme konularına otel işletmeciliğini de ekletmek durumunda kalıyordu. Bu süre içinde de otelin bir başkası tarafından satın alınmış olması durumunda karşısına çıkan bu fırsattan anılan kural nedeniyle yararlanamamış oluyordu.
6102 sayılı TTK, “ultra vires” diye adlandırılan bu kuralı kaldırmıştır. Bir limited şirket, şirket sözleşmesindeki işletme konuları arasında örneğin otel işletmeciliği yer almasa bile satışa çıkarılan oteli alabilecektir. |
|
|
Limited şirketlerde, şirketin yönetimi ve temsili için en az kaç kişi müdür olarak seçilebilir? | Şirketi yönetmek ve temsil etmek için ortaklardan en az bir kişinin müdür olarak seçilmesi gerekmektedir. Birden fazla kişinin müdür olarak seçilmesi de mümkündür. |
|
|
Limited şirketlerde, ortak olmayan kişiler, şirket sözleşmesiyle müdür olarak atanabilir veya genel kurulca seçilebilir mi? | Ortak olmayan kişiler şirket sözleşmesiyle müdür olarak atanabilir veya genel kurul tarafından seçilebilir. |
|
|
Limited şirketlerde, şirketin tüzel kişi ortakları müdür olarak seçilebilirler mi? | Tüzel kişi ortaklar müdür olarak seçilebilir. |
|
|
Limited şirketlerde, şirket müdürleri kaç yıl görev yapmak üzere seçilebilir? | 6102 sayılı TTK’da müdürlerin hangi süreyle görev yapacaklarına yönelik bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu durumda; şirket müdürleri, genel kurulca belirlenen süre kadar görev yapabileceklerdir. Bu süre bir yıl olabileceği gibi 5 yıl, 10 yıl şeklinde de belirlenebilecektir. |
|
|
Limited şirketlerde, müdürler birden fazla ise kararlar hangi çoğunluğun sağlanmasıyla alınabilir? | 6102 sayılı TTK’ya göre, müdürler birden fazlaysa bunlardan biri genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanacaktır. Birden fazla müdürün varlığı halinde, kararlar çoğunlukla alınacak, eşitlik halinde ise başkanın oyu üstün sayılacaktır. |
|
|
Limited şirketlerde, müdürler kurulu toplantıları elektronik ortamda yapılabilir mi? | 6102 sayılı TTK’ya göre, şirket sözleşmesinde düzenlenmiş olması şartıyla müdürler kurulu toplantıları, tüm müdürlerin elektronik ortamdan katılımıyla yapılabileceği gibi, bazı müdürlerin fiziken mevcut bulundukları bir toplantıya diğer müdürlerin elektronik ortamdan katılmalarıyla da yapılabilecektir. |
|
|
Sermaye azaltımı nasıl gerçekleştirilmektedir? Alacaklılara ilandan sonra iki aylık süre beklenmeli midir? | Sermayenin azaltılması bir esas sözleşme değişikliğidir. Azaltılma kararı verilecek genel kurul toplantısına ilişkin çağrı ilanlarında, mektuplarda ve internet sitesi bildiriminde, sermaye azaltılmasına gidilmesinin sebepleri ile azaltmanın amacı ve azaltmanın ne şekilde yapılacağı ayrıntılı bir şekilde ve hesap verme ilkelerine uygun olarak açıklanır. Ayrıca yönetim kurulu bu hususları içeren bir raporu genel kurula sunar, genel kurulca onaylanmış rapor tescil ve ilan edilir. Sermayenin azaltılmasına rağmen şirket alacaklılarının haklarını tamamen karşılayacak miktarda aktifin şirkette varlığı belirlenmiş olmadıkça sermayenin azaltılmasına karar verilmez. Sermaye hiçbir suretle asgari sermaye tutarından aşağı indirilemez.
Azaltım kararı genel kurulda sermayenin en az yüzde yetmişbeşini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin oylarıyla alınır. Genel kurulca azaltım kararı verildiği takdirde, yönetim kurulunca yedişer gün arayla, üç defa alacaklılara ilan yapılır. İlanda üçüncü ilandan itibaren iki ay içinde, alacaklarını bildirerek bunların ödenmesini veya teminat altına alınmasını isteyebilecekleri belirtilir. Sermaye, zararlar sonucunda bilançoda oluşan bir açığı kapatmak amacıyla ve bu açıklar oranında azaltılacak olursa, yönetim kurulunca alacaklıları çağırmaktan ve bunların haklarının ödenmesinden veya teminat altına alınmasından vazgeçilebilir. Sermaye, ancak alacaklılara verilen sürenin sona ermesinden ve beyan edilen alacakların ödenmesinden veya teminat altına alınmasından sonra azaltılabilir. Bu şart yerine getirilmezse azaltım tescil edilemez. 6102 sayılı Kanun’un 474’üncü maddesinin birinci fıkrasında, genel kurul esas sermayenin azaltılmasına karar verdiği takdirde, yönetim kurulunun, bu kararı şirketin internet sitesine koyduktan başka, anılan Kanun’un 35’inci maddesinde gösterilen gazetede ve aynı zamanda esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde, yedişer gün arayla, üç defa ilan edeceği belirtilmiştir. İlanda alacaklılara, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesindeki üçüncü ilandan itibaren iki ay içinde, alacaklarını bildirerek bunların ödenmesini veya teminat altına alınmasını isteyebilecekleri belirtileceği ve şirketçe bilinen alacaklılara ayrıca çağrı mektupları gönderileceği hüküm altına alınmıştır. Çağrıya ilişkin düzenlemelerin istisnası olarak ise anılan maddenin ikinci fıkrasında, sermaye azaltımının bilanço açıklarının kapatılması amacıyla ve bu açıklar oranında azaltılacak olması gösterilmiştir. Buna göre, bilanço açıklarının kapatılması amacı hariç olmak üzere gerçekleştirilecek sermaye azaltımı işlemlerinde Kanunda öngörülen bekleme sürelerine uygun hareket edilmesi gerektiği açıktır. Buna karşın, yapılacak sermaye azaltımı işleminde bütün alacaklılar muvafakat ederse veya sürenin koruduğu menfaatlere ait istekler daha önce tamamıyla ve tehlikesiz bir şekilde yerine getirilirse söz konusu sürenin kısaltılabileceği düşünülmektedir. |
|
|
Sermaye artırımı nasıl gerçekleştirilmektedir? | Genel kurul, aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde, kanunda öngörülen şartlara uyarak, esas sözleşmenin bütün hükümlerini değiştirebilir; müktesep ve vazgeçilmez haklar saklıdır.
Esas sözleşmenin değiştirilmesine ilişkin genel kurul kararı, yönetim kurulu tarafından, şirket merkezinin ve şubelerinin bulunduğu yerin ticaret siciline tescil edilir; ayrıca ilana bağlı hususlar ilan ettirilir. Sermayenin artırılması da bir esas sözleşme değişikliğidir. İç kaynaklardan (belirli bir amaca özgülenmemiş yedek akçeler ile yedek akçelerin serbestçe kullanılabilen kısımları ve mevzuatın sermayeye eklenmesine izin verdiği fonlar) yapılan artırım hariç, payların nakdî bedelleri tamamen ödenmediği sürece sermaye artırılamaz. Sermayeye oranla önemli sayılmayan tutarların ödenmemiş olması sermaye artırımını engellemez. Sermayenin artırımı için öncelikle yönetim kurulu tarafından sermaye artırımının türüne göre bir beyan imzalanır. Beyanda nakdî sermaye konuluyorsa; artırılan kısmın tamamen taahhüt edildiği, kanun veya esas sözleşme gereğince ödenmesi gerekli tutarın ödendiği; ayni sermaye konuluyor veya bir ayın devralınıyorsa bunlara verilecek karşılığın uygun olduğu vb hususlar yer alır. Her pay sahibi, yeni çıkarılan payları, mevcut paylarının sermayeye oranına göre, alma hakkını haizdir. Bu rüçhan hakkı, ancak haklı sebepler bulunduğu takdirde ve en az esas sermayenin yüzde altmışının olumlu oyu ile sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir. Yönetim kurulu, rüçhan hakkının sınırlandırılmasının veya kaldırılmasının gerekçelerini; yeni payların primli ve primsiz çıkarılmasının sebeplerini; primin nasıl hesaplandığını bir rapor ile açıklar. Bu rapor da tescil ve ilan edilir. Yönetim kurulu yeni pay alma hakkının kullanılabilmesinin esaslarını bir karar ile belirler ve bu kararda pay sahiplerine en az onbeş gün süre verir. Karar tescil ve ilan olunur. Bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonların bulunması hâlinde, bu fonlar sermayeye dönüştürülmeden, sermaye taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılamaz. Artırım kararı, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır. Genel kurul kararı tescil ve ilan edilir. Artırım, genel kurul veya yönetim kurulu kararı tarihinden itibaren üç ay içinde tescil edilemediği takdirde, genel kurul veya yönetim kurulu kararı ve alınmışsa Bakanlık izni geçersiz hâle gelir ve istenmesi durumunda bedeller banka tarafından sahiplerine geri verilir. |
|
|
Devlet memurları ticari faaliyette bulunabilirler mi? | Devlet Memurlarının ticaret şirketlerinde kurucu ortak veya sonradan pay sahibi olup olamayacakları hususunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda her hangi bir düzenleme bulunmamakta olup, devlet memurlarının hak ve yükümlülükleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiş bulunmaktadır.
Anılan Kanunun 28 inci maddesinde “Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre tacir ve esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret veya sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç)” hükmüne yer verilmiştir. Kanunun bu hükmü uyarınca, devlet memurları kendi özel kanunlarında aksine bir düzenleme bulunmaması halinde müdürlük dâhil olmak üzere şirket organlarında görev almamak kaydıyla anonim ve limited şirketlerin kurucu ortağı veya sonradan pay sahibi olmaları mümkün bulunmaktadır. |
|
|
Anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu var mıdır? | 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35 inci maddesinde; “Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.” hükmüne yer verilmiştir. |
|
|
Ödenmeyen çekler konusundan alınan tedbirler nelerdir? | Ticari hayatın önemli ödeme vasıtalarından birini oluşturan çeke olan güvenin artırılması ile karşılıksız çekin engellenmesi amacıyla 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile 5941 sayılı Çek Kanununda değişiklik yapılmasını öngören 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 9/8/2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanun ile karşılıksız çek keşide edenler hakkında karşılıksız çıkan her bir çek yaprağı ile ilgili olarak binbeşyüz güne kadar adli para cezası getirilmiştir. Hükmedilecek adli para cezası, çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olamayacaktır. Verilen adli para cezalarının ödenmemesi durumunda, bu ceza, 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilmektedir. |
|
|
Anonim şirketlerde sınırlı temsil yetkisi verilebilir mi? | 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 371 nci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca anonim şirkette yönetim kurulu, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367 nci maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur. İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan edilir. |
|
|
Limited şirketlerde sınırlı temsil yetkisi verilebilir mi? | 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 629 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Müdürler tarafından şirkete hizmet akdi ile bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanması hususunda 367 nci madde ile 371 inci maddenin yedinci fıkrası kıyasen limited şirketlere de uygulanır. |
|
|
Anonim şirketlerde temsil yetkisini haiz yönetim kurulu üyelerinin yetkilerinin sınırlandırılması mümkün müdür? | Temsil yetkisini haiz yönetim kurulu üyelerinin temsil yetkisinin sınırlandırılması yalnızca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 371 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu kapsamda temsil yetkisinin sadece merkezin veya bir şubenin işlerine özgülendiğine veya birlikte kullanılmasına ilişkin tescil ve ilan edilen sınırlamalar geçerlidir. Bunun dışında temsil yetkisinin sınırlandırılması iyiniyet sahibi üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmez. |
|
|
Limited şirket müdürlerinin temsil yetkisinin sınırlandırılması mümkün müdür? | 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 629 uncu maddesinin birinci fıkrasında yapılan atıfla limited şirket müdürlerinin temsil yetkisinin sınırlandırılması Kanunun 371 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu kapsamda temsil yetkisinin sadece merkezin veya bir şubenin işlerine özgülendiğine veya birlikte kullanılmasına ilişkin tescil ve ilan edilen sınırlamalar geçerlidir. Bunun dışında temsil yetkisinin sınırlandırılması iyiniyet sahibi üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmez. |
|
|
Gayri faal durumdaki şirketlerin ticaret sicilinden re’sen terkinine ilişkin yasal düzenleme yürürlükte midir? | 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun Geçici 7 nci maddesinin birinci fıkrasında “1/7/2015 tarihine kadar aşağıdaki hâlleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın bu madde uyarınca yapılır.” hükmüne yer verilmiş ve anılan maddenin yürürlüğü 01/07/2015 tarihi itibariyle sona ermiştir. Dolayısıyla şirketlerin ticaret sicilinden terkin edilebilmeleri için Kanunda belirtilen usulle tasfiye edilmeleri gerekmektedir. |
kaynak: ticaret.gov.tr
