Akaryakıt harcamalarının kontrol altına alınması ve kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla hayata geçirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), vergi mükellefleri için yeni yükümlülükler ve önemli sorumluluklar getiriyor.

Sistem Nasıl Çalışıyor?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından devreye alınan UTTS, taşıtların akaryakıt alım işlemlerini dijital ortamda otomatik olarak kayıt altına almayı hedefliyor. Bu sistemde:

• Taşıtlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) monte ediliyor.

• Akaryakıt istasyonlarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) ve Tabanca İletişim Modülü (TİM) gibi cihazlar kuruluyor.

• Böylece taşıtın plaka bilgisi, ödeme kaydedici cihaza (ÖKC) otomatik olarak aktarılıyor.

• İşlem sonucunda verilen fişte UTTS kapsamında düzenlendiği bilgisi de yer alıyor.

Bu otomasyon sayesinde, vergi mükelleflerinin giderleştirme süreçleri şeffaflaşıyor, manuel giriş hatalarının ve sahte belgelerin önüne geçiliyor.

30 Haziran Son Gün: TTB Montajı Zorunluluğu

UTTS kapsamına giren taşıt sahiplerinin, araçlarına 30 Haziran 2025 tarihine kadar TTB montajı yaptırmaları zorunlu. Bu yükümlülük;

• Hem kiralık taşıtları,

• Hem de işletmeye kayıtlı ve fiilen işte kullanılan taşıtları kapsıyor.

Eğer bu tarih itibarıyla TTB montajı tamamlanmazsa, 1 Temmuz 2025 itibarıyla UTTS kapsamında düzenlenmeyen fişler Vergi Usul Kanunu kapsamında hiç düzenlenmemiş sayılacak. Bu da şu anlama geliyor: Akaryakıt giderleri artık beyannameye dahil edilemeyecek.

Aykırı Davranışlara Cezai Yaptırımlar Var

UTTS Tebliği’nde yer alan yükümlülüklere uymayan mükellefler hakkında 7.000 TL ile 140.000 TL arasında değişen Özel Usulsüzlük Cezaları kesilebilecek.

Cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için;

• Araç sahiplerinin “utts.gov.tr” adresinden başvuru işlemlerini tamamlamaları,

• Montaj için alacakları QR kod veya araç tanımlayıcı bilgilerle yetkili istasyonlara başvurmaları gerekiyor.

İstasyonlar Da Sisteme Geçiyor

UTTS sadece taşıt sahiplerini değil, aynı zamanda akaryakıt istasyonlarını da kapsıyor. Türkiye genelindeki 10 binden fazla akaryakıt istasyonunda UTTS donanımı kurulmuş durumda. Henüz geçiş sürecini tamamlamayan istasyonlarda da donanım montajları hızla devam ediyor.

Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin de sisteme kayıt yaptırması ve en az 1 adet TİM ve 2 adet TTO cihazı taktırması zorunlu hale getirildi.

Teknik Detaylar ve Uygulama Pratikleri

UTTS uygulayıcılarından teknisyen Alperen Kumbasar’a göre sistemin avantajı büyük:

“TTB montajı yapılan araçlar akaryakıt istasyonlarına geldiklerinde, pompa ile iletişim kuruluyor ve veri aktarımı otomatik gerçekleşiyor. QR kod veya sistem bilgileriyle yapılan kayıt sayesinde vatandaşlar montajı kolayca tamamlayabiliyor.”

Kumbasar ayrıca UTTS taktırmayanların cezai yaptırımlarla karşılaşabileceğini, bu yüzden son gün olan 30 Haziran’a kadar işlem yapılmasının önemini vurguluyor.

Sonuç: Dijitalleşen Vergi Takibi ve Kayıt Dışı ile Mücadelede Yeni Aşama

UTTS, sadece teknik bir sistem değil; vergi adaleti, dijitalleşme ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele açısından da büyük önem taşıyor. Vergi mükelleflerinin bu süreci zamanında ve eksiksiz tamamlaması, hem cezai yaptırımlardan korunmaları hem de vergi avantajlarından yararlanmaları açısından kritik.

Unutmayın, 30 Haziran son gün! Araçlarınızı kaydedin, QR kodunuzu alın, montajınızı yaptırın.