Biliyorsunuz mali idare harcamalarıyla beyan ettikleri gelirleri uyuşmayan şahıslar nezdinde incelemeler yapıyor. Ev veya araba almaya yetecek gelir beyanı olmayan, harcamaları ile beyanları uyuşmayan kişiler vergi incelemesine tabi tutuluyor ve harcamaların kaynağı anne veya baba ise anne veya babadan çocuklara yapılan bu ödemeler Veraset ve İntikal Vergisine tabi tutuluyor.
Bu incelemeler sırasında banka hareketlerine bakılıyor ve para anne veya babadan gelmişse kolayca görülüyor. Daha sonra kişiye kendi gelirleri soruluyor, bu paralarla satın alınan gayrimenkul veya araç arasında bağ kuruluyor ve şayet alınan bu tutarlar geri ödenmemişse veraset ve intikal vergisine tabi olduğu sonucuna varılıyor.
Bu tutarlara borç aldım, ödeyecektim dense, hatta ortada bir senet olsa da itibar edilmiyor.
Vergi dairesinden beyana çağrı yazısı
Bu incelemeler neticesinde vergi müfettişleri tespitlerini bir raporla vergi dairesine bildiriyorlar. Vergi dairesi ilgili kişiye bir yazı göndererek veraset ve intikal vergisi beyannamesi verme çağrısında bulunuyor. Vergi Usul Kanununun 342. maddesinin 2. fıkrasına göre böyle bir çağrı yapılmak zorunda.
Bu çağrıyı aldıktan sonra 15 gün içinde beyanda bulunulursa bu beyan üzerine usulsüzlük cezası dışında herhangi bir ceza veya gecikme faizi uygulanmayacak, tahakkuk eden verginin de üç yılda 6 taksitte ödenmesi imkân dahilinde olacaktır.
Şayet beyana çağrıya uymaz ve beyanname vermezseniz tarhiyat cezalı yapılacaktır. Bu yüzden e tebligat adreslerinin yakından takibi oldukça önemli.
Peki bu çağrı geldi ve sadece tespit edileni beyan ettiniz, oysa henüz tespit edilmemiş başka aynı durumda işlemler de varsa ne olacak? Bu konuda tavsiyem bu tür ev di arabaydı ne varsa hepsini bildirin ki o beyana davette bildirmedikleriniz sonradan tespit edilirse ceza ve faiz tehdidi veya tartışması (her işlem için ayrı bir beyana çağrı gerekir mi gerekmez mi gibi) ile karşı karşıya kalmayın.
Vergi oranları
Kanuna göre bağış vb. bedelsiz intikallerde uygulanacak basamaklı vergi tarifesi (%10-15-20-25-30), çocuklar için %50 indirimli (%5-7,5-10- 12,5-15 ) uygulanacaktır.
Dolayısıyla böylesi bir durumda tavsiyem beyana çağrı imkanını kaçırmayın.
Peki eşin üzerine alınanlar ne olacak?
Bu konuda verilen bir yazılı görüşü paylaşayım. Halen Bakanlık aynı görüşte mi bilmiyorum.
Mükellef, 30/11/2010 tarihinde almış olduğunuz kat irtifaklı gayrimenkulü 9/12/2011 tarihinde eşine sattığını, bu işlem için “Değer Artışı Kazancı” sayılarak gelir vergisi beyannamesi verilip verilmeyeceği ile yapılan satış işleminde herhangi bir bedel ödenmemesi durumunda, bu işlemin ivazsız bir intikal olarak veraset ve intikal vergisine tabi tutulup tutulmayacağı hususlarında başkanlığın görüşünü sormuş.
Bakanlık, bu devrin gelir vergisi beyanı gerektirip gerektirmediği konusunda:
“…Eşiniz ile aranızda yasal mal rejimi uygulamasının söz konusu olması durumunda kat irtifakı tapusu ile iktisap etmiş olduğunuz gayrimenkulü 9/11/2011 tarihinde eşinize satış olarak göstermiş olmakla birlikte yapılan satış işleminin bedelsiz olduğu kabul edileceğinden değer artışı kazancı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ancak, mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçilmiş olması halinde ise eşinize bedel karşılığı yaptığınız taşınmaz satışının değer artışı kazancı kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir” şeklinde cevap vermiş.
Gayrimenkulün bedelsiz olarak eşe devrinin veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı hususunda Bakanlık:
“…Eşiniz ile aranızda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin olmaması halinde, yasal mal rejimi uygulaması söz konusu olacaktır.
Bu açıklamalara göre; 30/11/2010 tarihinde kat irtifakı tapusu ile iktisap etmiş olduğunuz gayrimenkulün edinilmiş mallara katılım rejimi çerçevesinde 1/2 hissesinin eşinize ait olduğu, söz konusu gayrimenkulün tamamını eşinize bağışlamanız durumunda da yine edinilmiş mallara katılım rejimi gereğince yarısı (1/2 hisse) size ait olacağından, söz konusu gayrimenkulü eşinize bağışlamanız eşinizin mal varlığında herhangi bir servet artışına neden olmayacağından, eşinizden veraset ve intikal vergisinin aranılmaması gerekmektedir.
Ancak, mal varlığının paylaşımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçilmiş olması durumunda (mal ayrılığı rejimi) yapılan devir işleminde herhangi bir bedel ödenmemesi halinde bu işlem ivazsız bir intikal sayılacağından, eşiniz tarafından verilecek veraset ve intikal vergisi beyannamesinde gayrimenkulün emlak vergisi değerinin tamamı üzerinden beyan edilmesi ve bu değer üzerinden veraset ve intikal vergisinin aranılması gerekir” şeklinde cevaplamıştır.
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 24/01/2014 tarih ve 90792880-160[5-2012/19]-49 sayılı yazılı görüşü.
