Stok affı kaynaklı KDV iadesinde Maliye’nin iki birimi arasındaki görüş ayrılığı önce vergi incelemesine, sonra da yapılan cezalı tarhiyatlar üzerine mahkemelere taşındı. Yüzlerce mükellef yapılan bu tarhiyatlara karşı dava açtı!
Biz de dahil olmak üzere hemen herkes bu konuda açılan davaların mükellefler lehine sonuçlanacağını düşünüyordu.
Maalesef gelen ilk mahkeme kararı mükellefler aleyhine, Maliye lehine!
Gerçekten oldukça ilginç ve bir o kadar da şaşırtıcı bir karar!
Konu tam olarak ne ile ilgili?
Konu, 7440 sayılı Af Kanunu’nda yer alan emtia stok beyanı düzenlemesi kapsamında beyan edilen emtialar nedeniyle ödenen ve indirilecek KDV hesabına alınan KDV’lerin, iade edilecek KDV’nin hesabında dikkate alınıp alınamayacağı ile ilgili.
Emtia stok beyanı neydi?
Emtia stok beyanı düzenlemesiyle; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtiaları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkanı sağlandı (7440 sayılı Kanun, Mad. 6/1).
7440 sayılı Kanundaki düzenleme nasıl?
Emtia stok beyanı nedeniyle ödenecek yarım KDV’lerin indirimi ile ilgili düzenleme 7440 sayılı Kanunun 6/1-c maddesinde yer alıyor.
Söz konusu düzenlemede, beyan edilen emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanacağı ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödeneceği, emtia üzerinden ödenen verginin genel esaslara göre indirileceği, ancak iadeye konu edilmeyeceği belirtilmiş bulunuyor.
1 Sıra No.lu Tebliğde de aynı hususla ilgili olarak “Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek ancak iade konusu yapılamayacaktır.” şeklinde açıklama yer alıyor.
Maliye’nin iki birimi arasında görüş ayrılığı oluştu!
Emtia stok beyanı düzenlemesi kaynaklı KDV iadesi konusunda Maliye’nin iki birimi arasında görüş ayrılığı oluştu! Hemen belirtelim, Maliye’nin bu konuda görüş ayrılığı yaşayan iki birimi, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ve Vergi Denetim Kurulu (VDK)!
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu konudaki görüşü ne?
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın emtia stok beyanı nedeniyle ödenen KDV’lerin iadesiyle ilgili görüşü şu şekilde:
“Emtia stok beyanı nedeniyle ödenen KDV’ler, doğrudan yüklenim olarak iade hesabında dikkate alınamaz. Örneğin, ihracat istisnası, indirimli KDV oranına tabi teslimler gibi doğrudan yüklenim KDV’lerin iade edildiği iade işlemlerinde, emtia stok beyanı nedeniyle ödenen KDV’ler iade edilecek KDV’nin hesabında dikkate alınamaz ve iadesi talep edilemez. Ancak, doğrudan yüklenim KDV’lerin iadesinin yapılmadığı ihraç kayıtlı teslimler, kısmi tevkifat kapsamındaki işlemler ve ı̇malatçı-ı̇hracatçılara tanınan yüzde 10 götürü KDV ı̇adesı̇nde ise, iade hesabı yapılırken emtia stok beyanı nedeniyle ödenen KDV’ler indirilecek KDV tutarından düşülemez.”
Gelir İdaresi Başkanlığı bu görüşünü Defterdarlıklara da yazılı olarak bildirdi ve mükelleflere bu yazılar çerçevesinde KDV iadeleri yapıldı. Bu yazılardan birkaçının özeti şu şekilde:
“7440 sayılı Kanun kapsamında işletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen KDV, 1 No.lu KDV Beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek, ancak KDV mevzuatı kapsamında KDV iadesi doğan bir işlem nedeniyle doğrudan yüklenim olarak iade hesabında dikkate alınmayacaktır. Bu itibarla, 7440 sayılı Kanunun 6/1-a maddesi kapsamında beyan edilen emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen ve indirim hesaplarına alınan KDV’nin, yüklenilen KDV’nin iadesinin yapılmadığı ihraç kayıtlı teslimlerden dolayı iade edilecek tutardan düşülmesi söz konusu olmayacaktır.” (GİB’in 09.08.2023 tarihli ve E-84958988-130[5420-535]-67243, 29.08.2023 tarihli ve E-64994458-130[5500-5248]-72357 sayılı yazıları).
“7440 sayılı Kanunun 6/1-a maddesi kapsamında beyan edilen emtiaya ilişkin hesaplanarak ödenen ve indirim hesaplarına alınan KDV’nin, yüklenilen KDV’nin iadesinin yapılmadığı kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlere ilişkin iade edilecek tutardan düşülmesi söz konusu olmayacaktır.” (GİB’in 27.07.2023 tarihli ve E-43370460-130[5300-6214]-63226 sayılı yazısı).
Vergi Denetim Kurulu KDV iadesi yapılamayacağı görüşünde!
Vergi Denetim Kurulu ise, beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV’nin indirim konusu yapılabileceği ancak hiçbir şekilde iade konusu yapılamayacağı, 7440 sayılı Kanunun 6. maddesinin lafzında yer alan “iadeye konu edilmez” hükmünün yalnızca doğrudan yüklenim kaynaklı iadelerle sınırlı olmadığı, Kanun maddesinden, ödenerek ilgili dönemde indirilen ve devreden KDV yoluyla sonraki dönemlere devreden KDV’nin de iade hesabında dikkate alınamayacağının anlaşılması gerektiği, bu kapsamda iade edilecek KDV tutarının devreden KDV ile kıyas yoluyla tespit edildiği durumlarda, iade edilecek tutar hesaplanırken, indirilecek KDV veya devreden KDV içerisinde yer alan, beyan edilen emtiadan kaynaklanan indirim hariç tutarın dikkate alınması (iade edilebilir KDV tutarının emtia üzerinden ödenen KDV dikkate alınmadan hesaplanması ve emtiaya isabet eden KDV’nin indirim hakkı bulunduğundan devreden KDV tutarı içerisinde yer alması) gerektiği görüşünde!
İki kurum arasındaki görüş farklılığı mükellefleri mağdur etti!
Vergi Denetim Kurulu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasındaki yorum farklılığı, bu kapsamda KDV iadesi alan mükellefleri mağdur etti!
Bu görüş farklılığı sonrasında, Vergi Denetim Kurulu, bu kapsamda KDV iadesi alan mükellefleri vergi incelemesine sevk etti, incelemeler sonucunda ise, stok beyanından yararlanıp KDV iadesi alan mükelleflere ciddi tutarlarda cezalı KDV tarhiyatları yapıldı.
Adlarına cezalı KDV tarhiyatı yapılan mükellefler ise, bu tarhiyatları yargıya taşıdı!
Çok ilginç, hiçbir merci müdahale etmedi!
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın çok sayıda görüşü ve yazısına ve bu yazılara göre KDV iadeleri yapılmasına rağmen, Vergi Denetim Kurulu’nun bu kapsamda KDV iadesi alan mükellefleri vergi incelemesine sevk etmesi ve sonrasında yapılan cezalı tarhiyatlara hiçbir merci müdahale etmedi. Sadece yorum farklılığına dayalı yapılan bu işlemlerden çok sayıda mükellef mağdur oldu. Oldukça ilginç değil mi?
Gelen ilk mahkeme kararı maalesef mükellefler aleyhine!
Maalesef, bu konuda açılan davalarla ilgili olarak verilen ilk karar mükellef aleyhine, Maliye lehine! Bu karar hemen herkesi şok etti!
Söz konusu Kararın özeti şu şekilde:
“7440 sayılı Kanun’un 6/1-c maddesi hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlanmıştır. İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtiaların rayiç bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanıp sorumlu sıfatıyla beyan edilecek, beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV’nin, 1 no’lu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecek ancak stok affından yararlanan mükelleflerin bu şekilde indirim konusu yaptıkları KDV’yi ise iade konusu yapamayacağına mevzuatta yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda ise, davacı tarafından ihraç kayıtlı satışlardan dolayı tecil edilemeyip iade edilecek KDV tutarı içerisinde 7440 sayılı Kanun’un 6/1-c maddesi uyarınca beyan edilen KDV’nin dahil edilerek iadesinin alındığı, bu durumda 7440 sayılı Kanunun 6/1-c maddesinde ifade edildiği üzere “…Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir, ancak iadeye konu edilmez..” hükmü çerçevesince iadenin türü önemli olmaksızın hiçbir iade işleminde iadeye konu edilemeyeceği düzenlemesine yer verildiğinden, davacı adına vergi ziyaı cezalı olarak yapılan KDV tarhiyatında hukuka aykırılık görülmemiştir.” (İzmir 4. Vergi Mahkemesi’nin 30.06.2025 tarihli ve E.2025/507, K.2025/739 sayılı Kararı).
Bu konudaki kişisel görüşümüz!
Eski bir KDV’ci olarak kişisel görüşümüz, emtia stok beyanı nedeniyle ödenen KDV’lerin, doğrudan yüklenim KDV olarak KDV iade hesabında dikkate alınamayacağı (örneğin, mal ve hizmet ihracatı istisnası, indirimli KDV oranına tabi teslim ve hizmetler gibi.) ancak, doğrudan yüklenim KDV’lerin iadesinin yapılmadığı ihraç kayıtlı teslimlerden doğan iadeler, kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlerden doğan iadeler ve ı̇malatçı ı̇hracatçılara tanınan yüzde 10 oranında götürü KDV ı̇adesı̇nde ise, iade hesabında indirilecek KDV tutarından düşülmemesi gerektiği şeklinde. Yani, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görüşü ve uygulaması ile aynı paralelde!
Bu nedenle, mükellef aleyhine verilen bu ilk Mahkeme kararına gerekçesi ve sonucu itibariyle katılmıyoruz. Açılan davalarla ilgili gelişmeleri buradan duyurmaya devam edeceğiz!
kaynak: https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/stok-affi-kdv-iadesinde-ilk-karar-maliye-lehine/843042
