Meclis’e sunularak bu hafta içinde görüşülmesi hedeflenen vergi paketinde Bakanlık tarafından hazırlanan birçok kritik maddenin taslaktan çıkarıldığı öğrenildi. 5 kez tadil edilen paketten çıkarılan maddeler arasında kitaba yeniden KDV getirilmesi ve gübreye KDV artışı da yer alıyordu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Torba Yasa Taslağında yer alan birçok düzenlemenin taslaktan çıkarıldığı öğrenildi. Çıkarılan maddeler arasında Serve vergisi, borsa kazancı vergisi, kira stopajı gibi düzenlemeler bulunuyor. Gelirler İdare si Başkanlığı, beyana tabi geliri ile yapılan harcamalar arasında yüzde 20’nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden özel gider bildirimi istenmesini, izah edilemeyen fark tutarlarından ise servet vergisi alınmasını talep etti. Bu madde taslaktan çıkarıldı. Taslaktan çıkarılan bir başka düzenleme ise Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören ve 3 yıldan kısa süreyle elde tutulan hisse senetlerinin alım satımından elde edilen kazançlardan vergi alınması oldu. Borsa kazancından kesilecek verginin, hisse senetlerinin elde tutulma süresine göre, 3 aya kadar yüzde 10, 6 aya kadar yüzde 7,5, 1 yıla kadar yüzde 5, 3 yıla kadar yüzde 2,5, 3 yıl üstü için yüzde 0 olması öngörülüyordu. Ancak taslaktaki bu madde geri çekildi.
KİRAYA STOPAJ DA, E-DEVLETTEN KONTRAT DA YER ALMADI
Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın önerisine göre bankaya yatırılan kiradan yüzde 20 oranında vergi kesilecekti. Kirada stopaj uygulamasına geçilmesiyle devletin ev sahiplerinden 40 milyar liralık kira vergisi tahsil edeceği hesaplanıyordu. Ayrıca 1’den fazla evi olanlardan da yine fazladan vergi alınması talep edildi. Ancak her iki madde de taslaktan çıkarıldı. Öte yandan kira kontratlarının e-devlet üzerinden yapılması konusunda görüş birliğine varılsa da taslakta bu konuda da herhangi bir düzenleme yer bulmadı. Öte yandan emlak vergileri ve tapu harçlarının gayrimenkullerin emlak vergisine esas değeri yerine Ekspertizler aracılığıyla belirlenen bölgesel rayiç bedeli üzerinden tahsil edilmesine yönelik düzenleme de taslaktan çıkarıldı.
KİTABA KDV İSTİSNASI ŞİMDİLİK DEVAM EDECEK
3065 sayılı Kanun uyarınca basılı kitap ve süreli yayınların teslimi KDV’den istisna tutuluyor. Uygulamada, istisna kapsamında olmayan yayınlar ve kırtasiye ürünlerine de istisna uygulandığının tespit edildiği, mükelleflerin istisna nedeniyle genel giderleri ve ATİK yüklenimlerini de iade alabildiklerinin belirlendiği gerekçesiyle bu istisnanın kaldırılması önerildi. Söz konusu istisnanın kaldırılmasıyla toplam 2,3 milyar TL gelir hedeflendi. Bu madde de taslaktan çıkarıldı.
BÜYÜK ŞEHİRDE BASİT USULÜN KALDIRILMASINDAN VAZGEÇİLDİ
Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın talep ettiği en kritik maddelerden biri yaklaşık 850 bin esnafı ilgilendiren basit usul vergi muafiyetinin büyükşehirlerde kaldırılarak, söz konusu esnaf için gerçek vergilendirmeye geçilmesiydi. Taksici, berber, marangoz, tesisatçı, tuhafiyeci, terzi gibi işlerle uğraşanları doğrudan etkileyecek olan madde, taslağa eklenmedi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı engellilere uygulanan ÖTV istisnalarının kaldırılarak nakit destekte bulunulması konusunda öneride bulundu. Ancak söz konusu öneri taslağa girmedi. Engellilerle ilgili ÖTV istisnası araçlar için devam edecek olsa da mevcut durumda beş yılda bir yararlanılan bu sürenin 10 yıla çıkarılması öngörülüyor. Madde taslağa bu şekilde geçirildi. Kabahatler Kanunu’nda düzenleme yapılarak İcra ve İflas Kanunu’na göre takip edilen idari para cezalarını kapsayacak şekilde tüm idari para cezalarına gecikme zammı uygulanması talep edildi. Ancak söz konusu madde taslağa eklenmedi. EYT düzenlemesinin ardından Bağ-Kur’lu küçük esnafın prim gün sayısının, SSK’lı çalışanlarla eşitlenmesine yönelik herhangi bir madde vergi paketinde yer almadı. EYT’den gelen maddi yükü taşımakta zorlanan hükümet, yaklaşık 1 milyon Bağ-Kur’lunun 5 yıl erken emekli olmasının yolunu açacak olan düzenlemeye sıcak bakmıyor.
YEM VE GÜBREYE KDV ARTIŞI DA ÇIKARILDI
Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye’de daha önce uygulandığı gibi yem satışında yüzde 10, gübre satışında ise yüzde 20 KDV alınmasını önerdi. Her iki üründe de hâlen yüzde 1 KDV uygulanıyor. KDV’nin artırılması halinde çiftçilere Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinden doğrudan destek ödemesi yapılması önerildi. Bu kapsamda 2023 yılı satışlarına göre, yemde 15 milyar lira, gübrede ise yaklaşık 19 milyar lira yıllık gelir etkisi bekleniyordu. Ayrıca yatırım teşvik belgesi kapsamında olmayan Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara uygulanan KDV istisnasının kaldırılması da talep edildi. Bu kritik madde de taslaktan çıkarıldı.
YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI 10 KAT ARTIRILIYOR
Yurt dışı çıkış harcıyla ilgili artış oranı 10 kat olarak belirlenerek, 150 TL’den 1500 TL’ye yükseltilmek üzere taslaktaki yerini aldı. Maddenin kritik ayrıntısı ise yurt dışı çıkış harcının her yıl değerleme oranında artırılacak olması. Bu da harcın yıllar içinde katlanarak artacağı anlamını taşıyor.
LİMİTED ŞİRKET PAYLARINA VERGİ İSTİSNASI
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar gelir vergisine tabi değil. Buna karşılık, hisse senedine bağlanmamış anonim şirket payları ile limited şirket gibi şirketlerdeki ortaklık haklarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar ise herhangi bir süreye bakılmaksızın gelir vergisine tabi tutuluyor. Bu vergi kolaylığının limited şirket ortaklık paylarına tanınmaması, Türkiye’de şirketlerin daha çok anonim şirket olarak kurulmasına ve mevcut limited şirketlerin ise anonim şirketlere dönüştürülmesine neden oldu. Torba Yasa Teklifi ’nde yer alan düzenleme ile, uzun yıllardır devam eden ve büyük şikayetlere neden olan bu sorun çözüme kavuşturuluyor, elde bulundurma süresi 2 yıldan 5 yıla çıkarılıyor, ayrıca hisse (pay) senedine bağlanmış limited şirket ortaklık payları da kapsama dahil edilerek, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl elde bulundurulduktan sonra elden çıkarılan hisse senedine bağlanmış limited şirket paylarından elde edilen kazançların da vergilendirilmemesi sağlanıyor. Düzenleme yasalaştığı takdirde, anonim ve limited şirketler arasındaki vergi farklılığı da ortadan kalkmış olacak. Şirketlerin borsaya açılması için halen anonim şirket olması gerekirken, ilgili madde Meclis’te onaylanır ve SPK onay verirse artık limited şirketler de borsaya açılabilecek. EKONOMİ – İSTANBUL
