Şubat ayını yakından ilgilendirilen iki yükümlülükten birini (diğer ücretlilere ilişkin yükümlülükleri) önceki yazımda irdelemiştim. Bu yazımda da diğerini, bir başka deyişle ticari kazançları basit usulde vergilendirilen yükümlülüğü aktarmaya çalışacağım.
Basit usûlden yararlanacakların belirlenmesi açısından Gelir Vergisi Kanunu hem genel hem de özel koşullar belirlemiştir. Mükelleflerin bu usûlden yararlanabilmeleri için her iki gruptaki koşulları da taşıması gerekmektedir. Genel koşular kanunun 47. maddesinde belirtilmiştir. Bunlar kısaca; kendi işinde bilfiil çalışmak, iş yeri kirasının / emsal kira bedelinin belli tutarları aşmaması ve başkaca bir ticari / zirai veya mesleki faaliyet dolayısıyla gerçek usûlde mükellefiyetin bulunmaması şeklinde sayılabilir. Özel koşullar ise Kanunun 48. maddesinde faaliyet alanlarına alım-satım veya hasılat tutarları için çizilmiş sınırlardan oluşmaktadır.
Kanunun 51. maddesinde ise basit usûlden yararlanamayacak olanlar sayılmıştır. Bunları kısaca; kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları, ikrazat işleriyle uğraşanlar, sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar, inşaat ve onarma işini taahhüt edenler, sigorta prodüktörleri, ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar, gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar, tavassut işi yapanlar, naden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler, şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri şeklinde sayabiliriz.
Basit usûlde vergilendirilenlerin kazancı, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki olumlu farktır. Kazancın tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca; hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata, hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere ilâve edilir. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usûl Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına esas alınır. Bu yöntemde kullanılan sabit kıymetlerin bedelleri gider yazılmaz ve üzerlerinden amortisman hesaplanmaz.
Makalenin Tamamı İçin Buraya Tıklayınız
Kaynak: Bumin Doğrusöz – https://www.dunya.com
