T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Finlandiya’dan almış olduğunuz emeklilik gelirinizin vergilendirilmesi hususunda Başkanlığımızdan bilgi talep ettiğiniz anlaşılmaktadır.

04.05.2012 tarihinden itibaren yürürlükte bulunan “Türkiye Cumhuriyeti ile Finlandiya Cumhuriyeti arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması”nın (Anlaşma) hükümleri 01.01.2013 tarihinden itibaren uygulanmaktadır.

Anlaşmanın “Mukim” başlıklı 4 üncü maddesinin ilk iki fıkrasında;

“1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından, “bir Akit Devletin mukimi” terimi, bu Devlet, statüye sahip herhangi bir kuruluşu veya mahalli idaresi de dahil olmak üzere, o Devletin mevzuatı gereğince ev, ikametgah, kuruluş yeri, yönetim yeri veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefiyeti altına giren kişi anlamına gelir. Ancak bu terim, yalnızca o Devletteki kaynaklardan elde edilen gelir nedeniyle o Devlette vergiye tabi tutulan herhangi bir kişiyi kapsamaz.

2.1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla bir gerçek kişi her iki Akit Devletin de mukimi olduğunda, bu kişinin durumu aşağıdaki şekilde belirlenecektir:

a) bu kişi, yalnızca daimi olarak kalabileceği bir evin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir; eğer bu kişinin her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir evi varsa, bu kişi yalnızca kişisel ve ekonomik ilişkilerinin daha yakın olduğu (hayati menfaatlerin merkezi) Devletin mukimi kabul edilecektir;

b) eğer kişinin hayati menfaatlerinin merkezinin yer aldığı Devlet saptanamazsa veya her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir evi yoksa, bu kişi yalnızca kalmayı adet edindiği evin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;

c) eğer kişinin her iki Devlette de kalmayı adet edindiği bir ev varsa veya her iki Devlette de böyle bir ev söz konusu değilse, bu kişi vatandaşı olduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;

d) eğer kişi her iki Devletin de vatandaşıysa veya her İki Devletin de vatandaşı değilse, Akit Devletlerin yetkili makamları sorunu karşılıklı anlaşmayla çözeceklerdir.”

hükümleri yer almaktadır.

İkametgah kayıtlarınızın incelenmesinden, Türkiye’de ikamet ettiğiniz anlaşılmakta olup, yukarıda sayılan ölçütlere göre Türkiye’de mukim olduğunuz değerlendirilmektedir.

Anlaşmanın “Emekli Maaşları” başlıklı 18 inci maddesinde;

“1. Bir Akit Devlet mukimine geçmiş çalışmalarının karşılığında ödenen emekli maaşları ve diğer benzeri ödemeler, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.

2.1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devletin kendisine, statüye sahip kuruluşuna veya mahalli idaresine, bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında, bu Devlet, kuruluş veya idare tarafından veya bunlarca oluşturulan fonlardan ödenen emekli maaşları veya bir Akit Devletin sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde ödenen emekli maaşları ile yapılan diğer ödemeler, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir. Bununla beraber, söz konusu emekli maaşları ve diğer ödemeler, gerçek kişinin, mukimi olduğu Akit Devletin vatandaşı olması halinde, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.”

hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, Türkiye’de mukim (tam mükellef) olarak geçmiş çalışmalarınızın karşılığında Finlandiya kaynaklı yapılacak emekli maaşı ve diğer benzeri ödemeler 18 inci maddenin 1 inci fıkrası uyarınca yalnızca Türkiye’de vergilendirilecek olup, vergilendirme iç mevzuat hükümlerimize göre yapılacaktır.

Diğer taraftan, aynı maddenin 2 nci fıkrası uyarınca, Finlandiya devletine, statüye sahip kuruluşuna (Anlaşmanın Protokolünün 5 inci maddesinde; Finlandiya Bankası (Suomen Pankki), Sosyal Sigorta Kurumu (Kansanelakelaitos), Helsinki Üniversitesi olarak sayılan) veya mahalli idaresine bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında bu Devlet, kuruluş veya idare tarafından veya bunlarca oluşturulan fonlardan ödenen emekli maaşları veya Finlandiya’daki sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde ödenen emekli maaşları ile yapılan diğer ödemeler, yalnızca Finlandiya’da vergilendirilecektir. Ancak, hem Türkiye’de mukim hem de Türkiye vatandaşı olmanız nedeniyle söz konusu ödemeler, yalnızca Türkiye’de iç mevzuat hükümlerine göre vergilendirilecektir.

İç mevzuat hükümlerinin uygulanacağı durumlarda vergilendirme;

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 1 inci maddesiyle gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabi tutulmuş olup, gelirin bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olduğu belirtilmiştir. Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ise Türkiye’de yerleşmiş olan gerçek kişilerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden tam mükellefiyet esasında vergilendirileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde;

“Aşağıda yazılı kimseler Türkiye’de yerleşmiş sayılır:

1.İkametgahı Türkiye’de bulunanlar (İkametgah, Kanunu Medeninin 19 uncu ve müteakip maddelerinde yazılı olan yerlerdir.);

2.Bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini kesmez.)” hükmüne yer verilmiştir.

23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinde, yabancı ülkelerde bulunan sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen emekli, malûliyet, dul ve yetim aylıklarının, 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde ise yabancı ülkelerde bulunan sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen emekli, dul, yetim ve evlenme ikramiyeleri veya iade olunan mevduat, sürelerini doldurmamış bulunanlarla, dul ve yetimlerine toptan ödenen tazminat ve yardımların gelir vergisinden müstesna olacağı hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, aynı Kanunun 95 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabının ücretleri hakkında tevkif usulünün cari olmayacağı ile bu kişilerin gelirlerini yıllık beyanname ile bildirecekleri belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, söz konusu emeklilik gelirinizin Finlandiya’da bulunan sosyal güvenlik kurumlarından elde ediliyor olması halinde, bu gelirleriniz Türkiye’de gelir vergisinden istisna edilecek olup, bu gelirleriniz için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi söz konusu olmayacaktır.

Ancak, söz konusu emeklilik gelirinizin Finlandiya’da bulunan Sosyal Güvenlik Kurumları haricinde özel emeklilik sigorta kuruluşlarından elde ediliyor olması halinde ise, bu gelirlerinizin tevkif suretiyle vergilendirilmemiş ücret geliri olarak Gelir Vergisi Kanununun 95 inci maddesine göre yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

kaynak: gib.gov.tr