ŞENOL DÖNDER                                                                                                                                                                                                                Serbest Muhasebeci                                                                                                                                                                                                                  Mali Müşavir

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayınlanan 2024/14 sayılı Genelge, aylık prim ve hizmet belgelerinin (APHB) ve muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin verilmesi, işleme alınması ve inceleme prosedürlerine ilişkin usul ve esasları detaylandırmaktadır. Bu genelgede, yasal süre sonrasında verilen belgelerin hangi şartlar dahilinde incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınacağı veya incelemeye sevk edileceği açıklanmış ve ilgili birimlere yönelik önemli talimatlar verilmiştir.

1. Genel Açıklamalar

Genelgede, gerek yasal süresi dışında verilen, gerekse yasal süresi dışında verilmiş olmasına rağmen yasal süre içerisinde verilmiş sayılan durumlar için APHB ve muhtasar beyannamelerin işleme alınması prosedürleri belirtilmiştir.

Genelgeye göre, bu belgelerin işleme alınmasında temel kıstaslar şu şekilde sıralanmaktadır:

• Belgelerin zamanında teslim edilip edilmediği,
• Sigortalıların sigorta giriş bildirgelerinin zamanında verilmiş olup olmadığı,
• Belgelerin düzeltme amacı taşıyıp taşımadığı.

2. Yasal Süre Sonrasında Verilen Belgeler

2.1. Genel Esaslar

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 103. maddesine göre, yasal olarak teslim edilmesi gereken son günün ardından üç aylık bir süre çerçevesinde SGK’ya verilen APHB ve muhtasar beyannameler, şu şartlarla incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır:

• Sigortalıların sigorta giriş bildirgelerinin yasal süre içerisinde verilmiş olması veya beyannamenin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte bildirilmiş olması.
• Belgede herhangi bir şüpheli durum veya aksine bir tespit olmaması.

2.2. Belge Düzeltmeleri

Eğer daha önce SGK’ya yanlış belge türü ya da kanun numarasıyla verilen belgeler düzeltme amacıyla yeniden teslim edilirse ve bu düzeltme:

• Fiili hizmet süre zammı dışında bir değişiklik içeriyorsa,
• Sigortalıların prim gün sayıları ve kazancı aynı kalıyorsa,

Bu belgeler ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır ve herhangi bir idari para cezası uygulanmaz. Ancak, fiili hizmet süre zammı dışında bir düzeltme yapılması gerekiyorsa, inceleme prosedürleri uygulanacaktır.

3. Ünitelerin Dikkat Edeceği Hususlar

3.1. Tahakkuk İşlemleri

Yasal süre sonrasında verilen APHB ve muhtasar beyannameler, şu nedenlerle incelemeye sevk edilebilir:

• Belgelerin yasal süre sonrasında verilmesi ancak gerekli şartları karşılamaması.
• Belgelerin üç aylık sk s\u00freden sonra teslim edilmesi.

İncelemeye sevk edilen belgelerin tahakkuk kısmı inceleme beklenmeksizin işleme alınabilirken, sigortalılara ilişkin hizmet kısmı ancak incelemeden sonra uygun bulunursa işleme alınabilir.

3.2. Sistemsel Yönetim

İşverenlerin İntra sistemindeki “Tahakkuk-Giriş-Tahakkuk İşlemleri-Sicil Girişi” menüsü kullanılarak belgeler incelemeye sevk edilir. İlgili incelemeler tamamlandıktan sonra tahakkuk kısmı kesinleştirilerek işleme alınır.

4. Diğer Hususlar ve Özel Durumlar

4.1. Borçlardan Kaynaklanan Zararlar

APHB veya muhtasar beyannamelerin son gün sisteme işlenmesi sonucunda cari ay beyannamelerinin yasal slenmesi sonucunda cari ay beyannamelerinin yasal s\u00fresi içinde verilememesi gibi sorunlar işverenler açısından telafisi zor zararlara yol açabilir. Bu nedenle:

• Belge onaylama işlemleri son gün beklenmeden yapılmalıdır.
• Son gün işlem yapılacaksa işverenlere önceden bilgi verilmelidir.

4.2. Geçmiş Borçların Etkisi

Geçmiş dönem borçlarının son gün ödenmesi ancak ödemelerin hesaba geç ulaşması nedeniyle cari beyannamelerin yasal s nedeniyle cari beyannamelerin yasal s\u00fresi içinde verilememesi durumunda, belgeler son günü izleyen beş iş günü içinde verilmişse yasal sse yasal s\u00fresi içinde teslim edilmiş sayılır ve ceza uygulanmaz.

4.3. Erteleme ve Terkin

İşverenlerin beyannamelerini (A) tahakkuk nedeni ile verebilmeleri için “İşveren İntra” sistemi üzerinden gerekli ertelemeler ıvedilikle yapılmalı ve işverenlere bilgilendirme sağlanmalıdır.

Sonuç

2024/14 sayılı SGK Genelgesi, işverenlerin APHB ve muhtasar beyannamelerinin teslim ve onay süreçlerinde yaşayabileceği sorunların önünü geçmek ve yasal usulleri açıkça belirlemek amacıyla yayınlanmıştır. Genelge, hem işverenlerin hem de SGK birimlerinin süreçleri hızlı ve doğru bir şekilde yönetmesi için çerçeve sunmaktadır.