Finansal tablo analizi, bir şirketin finansal sağlığını, performansını ve gelecekteki potansiyelini değerlendirmek için kullanılan önemli bir araçtır. İşletmelerin finansal tabloları, genellikle bilanço, gelir tablosu ve nakit akış tablosu olarak adlandırılan belgelerden oluşur. Bu finansal tablolar, bir şirketin mali durumunu ve operasyonel sonuçlarını ayrıntılı bir şekilde gösterir. Finansal tablo analizi, yatırımcılar, kredi verenler, işletme sahipleri ve yöneticiler için kritik öneme sahiptir, çünkü doğru bir analiz, karar alıcıların bilinçli ve etkili kararlar vermelerine yardımcı olur.

Finansal Tabloların Temel Unsurları:

Finansal tablo analizi yapmadan önce, finansal tabloların temel bileşenlerini anlamak önemlidir:

1. Bilanço (Varlık-Pasif Tablosu): Bilanço, bir şirketin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları, borçları ve öz kaynaklarını gösterir. Varlıklar, şirketin sahip olduğu değerli varlıkları temsil ederken, borçlar ve öz kaynaklar şirketin finansman kaynaklarını gösterir.
2. Gelir Tablosu: Gelir tablosu, bir şirketin belirli bir dönemdeki gelirlerini, giderlerini ve karını veya zararını gösterir. Bu tablo, şirketin işletme faaliyetlerinin performansını yansıtır.
3. Nakit Akış Tablosu: Nakit akış tablosu, bir şirketin belirli bir dönemde nakit girişlerini ve çıkışlarını gösterir. Bu tablo, nakit yönetimi açısından kritiktir ve likidite durumunu değerlendirmek için kullanılır.

Finansal Tablo Analizi Adımları:

Finansal tablo analizi, aşağıdaki adımları içerir:

1. Finansal Tabloların İncelemesi: İlk adım, finansal tabloların dikkatli bir şekilde incelenmesidir. Bilanço, gelir tablosu ve nakit akış tablosu, finansal bilgilerin temel kaynağıdır.
2. Oran Analizi: Oran analizi, bir şirketin likidite, karlılık, verimlilik ve finansal kaldıraç gibi önemli yönlerini değerlendirmek için kullanılır. Bu analiz, finansal oranlarla çalışmayı içerir, örneğin likidite oranları (akış oranı ve hızlı oran), karlılık oranları (net kar marjı ve brüt kar marjı) ve finansal kaldıraç oranları (borç oranı ve öz kaynak oranı).
3. Trend Analizi: Trend analizi, bir şirketin finansal performansını zaman içinde izlemeyi içerir. Bu, gelecekteki eğilimleri tahmin etmek ve değişiklikleri tespit etmek için önemlidir.
4. Karşılaştırmalı Analiz: Şirketlerin benzer sektörlerdeki rakipleri ile karşılaştırılması, rekabet avantajlarını ve eksikliklerini belirlemeye yardımcı olabilir.

5. Risk Değerlendirmesi: Analiz, şirketin finansal risklerini ve sürdürülebilirlik potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Özellikle finansal kaldıraç, nakit akışlarındaki dalgalanmalar ve döviz kurları gibi riskler üzerinde durulmalıdır.
6. Özet ve Kararlar: Finansal tablo analizi sonuçlarına dayalı olarak, işletme sahipleri, yöneticiler veya yatırımcılar, işletmenin genel sağlığını ve gelecekteki yönelimini değerlendirirler. Bu analiz, işletme hedeflerine ulaşmak veya olası sorunları önceden tespit etmek için kullanılır.

Sonuç olarak:

Finansal tablo analizi, işletmelerin sağlığını ve performansını değerlendirmek için kritik bir araçtır. İşletme sahipleri, yatırımcılar ve yöneticiler, bu analizleri kullanarak bilinçli kararlar alabilirler. Ancak, finansal tablo analizi karmaşık bir süreç olabilir ve uzmanlık gerektirebilir. Bu nedenle, profesyonel finansal analistler veya danışmanlardan yardım almak önemlidir. İyi yapılmış bir finansal tablo analizi, işletmelerin sürdürülebilir büyüme ve başarı için temel bir bileşen olabilir

Finansal tablo analizi için yaygın olarak kullanılan bazı önemli finansal oranları ve analiz formüllerini aşağıda bulabilirsiniz:

Likit Varlık Oranları:

1. Akış Oranı : Akış oranı, işletmenin kısa vadeli likidite durumunu ölçer ve şu şekilde hesaplanır:

   Akıs Oranı=(Dönen Varlıklar)/(Kısa Vadeli Borçlar)  (Sonucun 2 veya daha üstü olmalı)

2. Hızlı Oran : Hızlı oran, stoklar hariç tutularak hesaplanan kısa vadeli likiditeyi ölçer ve şu şekilde hesaplanır:

   $HızlıOran=(Dönen\; Varlıklar-Stoklar)/(Kısa\; VadeliBorçlar)\; (Sonucun\; 1\; veya\; daha\; üstü\; olmalı)$

Karlılık Oranları:

3. Net Kar Marjı : Net kar marjı, işletmenin net karının satışlara oranını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   $NetKarMarjı=(NetKar)/(Satışlar)\ast 100\; (Sonucun\; net\; kar\; marjının\; yüksek\; olması\; gerekmektedir.)$

4. Brüt Kar Marjı : Brüt kar marjı, işletmenin brüt karının satışlara oranını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   $BrütKarMarjı=(BrütKar)/(Satışlar)\ast 100\; (Sonucun\; brüt\; karın\; yüksek\; olması\; gerekmektedir.)$

Kaldıraç Oranları:

5. Borç Oranı: Borç oranı, işletmenin toplam borçlarının toplam varlıklara oranını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   $BorçOranı=(ToplamBorçlar)/(Toplam\; Varlıklar)\ast 100\; (Sonucun\; Borç\; oranının\; düşük\; olması\; gerekmektedir.)$

6. Özkaynak Oranı : Öz kaynak oranı, işletmenin öz kaynaklarının toplam varlıklara oranını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   Öz kaynak Oranı=(Öz kaynaklar)/(Toplam Varlıklar)∗100 (Sonucun Öz kaynakların azalmaması yükselmesi gerekmektedir.)

Verimlilik Oranları:

7. Varlık Devir Hızı : Varlık devir hızı, işletmenin toplam varlıklarını ne kadar verimli kullandığını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   Varlık Devir Hızı=(Satış​lar)/(Ortalama Toplam Varlıklar)

8. Stok Devir Hızı : Stok devir hızı, işletmenin stoklarını ne kadar hızlı sattığını gösterir ve şu şekilde hesaplanır:

   $StokDevir\; Hızı=(Satışlar)/(OrtalamaStokDeğeri)$

Bu finansal oranlar, işletmenin finansal sağlığı, likiditesi, karlılığı, kaldıraç düzeyi ve varlık kullanımı gibi çeşitli yönlerini analiz etmek için kullanılır. Ancak her işletme için en uygun oranlar ve analiz yöntemleri farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, doğru sonuçlar elde etmek için sektöre, işletme büyüklüğüne ve hedeflere özgü analizler yapılmalıdır.