Şenol DÖNDER

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Giriş

Katma Değer Vergisi (KDV), Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin vergiye tabi tutulduğu önemli bir dolaylı vergi türüdür. Seyahat acentelerinin yurt içi ve yurt dışı tur organizasyonlarında uygulaması gereken KDV oranları, hem seyahat acenteleri hem de bu hizmetlerden yararlanan tüketiciler için önem arz etmektedir. Bu makalede, seyahat acentelerinin düzenlediği yurt içi ve yurt dışı tur organizasyonlarında uygulanacak KDV oranları, ilgili kanun ve tebliğler çerçevesinde detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. KDV Kanunu ve İlgili Düzenlemeler

1.1. 3065 Sayılı KDV Kanunu

3065 sayılı KDV Kanunu’nun 1/1 inci maddesi, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğunu belirtir. Kanunun 4/1 inci maddesi, hizmetin teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğunu; bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceğini ifade eder. Ayrıca, Kanunun 6/b maddesi, işlemlerin Türkiye’de yapılmasının, hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade ettiğini belirtir.

1.2. KDV Oranları ve 2007/13033 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

KDV oranları, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 28 inci maddesi uyarınca belirlenir. 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8 oranında uygulanırken, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %18 olarak uygulanmaktaydı. Ancak, 7 Temmuz 2023 tarihli ve 32241 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için bu oran %10, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %20 olarak belirlenmiştir.

2. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetlerinde KDV Uygulaması

2.1. Geceleme Hizmetleri

Seyahat acentelerinin geceleme hizmetleri için verdikleri aracılık hizmetlerinde, 1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedelleri için %10 oranında KDV uygulanır. Geceleme hizmeti veren konaklama tesisleri faturayı seyahat acentesine düzenlerken, seyahat acenteleri hizmeti alan kişi veya kuruluşlara ayrıca bir hizmet faturası düzenler. Bu durumda, aktarılan geceleme hizmeti ve buna ilişkin komisyon toplamı üzerinden KDV oranı %10 olarak belirlenmiştir.

2.2. Diğer Hizmetler

Seyahat acentelerinin geceleme hizmetine aracılık karşılığında konaklama tesisine fatura düzenlemesi halinde, bu faturada gösterilen bedel üzerinden de %10 KDV hesaplanır. Ancak, acentelerin müşteriye düzenlediği faturada yer alan toplam tutarın, geceleme hizmeti ile buna ilişkin komisyon ücreti dışındaki kısmı genel oranda (%20) KDV’ye tabidir.

3. Yurt Dışına Düzenlenen Turlarda KDV Uygulaması

3.1. Yurt Dışı Turlarda KDV İstisnası

Türkiye’de yerleşik seyahat acentelerince organize edilerek yurt dışına düzenlenen turlara katılanlara, yurt dışında verilen yeme-içme, konaklama, ulaştırma, rehberlik, gezi, sağlık vb. hizmetler yurt dışında verildiğinden ve yolcular bu hizmetlerden yurt dışında yararlandığından, bu hizmetler Türkiye’de KDV’ye tabi tutulmaz. Ancak, tur organizasyonuna katılanlara yurt içinde verilen hizmetler KDV’ye tabidir.

3.2. Faturalama ve KDV Oranları

Tur faaliyetiyle ilgili olarak yurt dışından satın alınan hizmet bedellerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belgelenmesi koşuluyla, bu hizmetlere ait masraf ve belgelerde gösterilen tutarlara KDV uygulanmaz. Seyahat acentesi tarafından müşterilere kesilecek faturada hizmet karşılığını teşkil eden tüm bedel gösterilir. Ancak, KDV yurt dışında verilen hizmet bedelleri düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır.

3.3. Yolcu Taşımacılığı KDV İstisnası

Yurt dışına yapılan yolcu taşımacılığına ait bedelin ayrıca fatura edilmesi veya kesilecek faturada taşımacılık karşılığını teşkil eden bedelin ayrıca gösterilmiş olması halinde, bu bedel 3065 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca KDV’den istisnadır. Bu durumda, yolcu taşımacılığı hizmeti üzerinden KDV hesaplanmaz.

Sonuç

Seyahat acentelerinin yurt içi ve yurt dışı tur organizasyonlarında uygulaması gereken KDV oranları, ilgili kanun ve tebliğler çerçevesinde belirlenmiştir. Yurt içinde verilen paket tur hizmetlerinde geceleme hizmeti ve buna ilişkin aracılık bedelleri için %10, diğer hizmetler için %20 KDV uygulanırken, yurt dışına düzenlenen turlarda yurt dışında verilen hizmetler KDV’den istisna tutulur. Yolcu taşımacılığı hizmetleri ise ayrıca fatura edilmesi veya belirtilmesi halinde KDV’den istisna edilmiştir. Bu düzenlemeler, hem seyahat acenteleri hem de tüketiciler için KDV uygulamalarında yol gösterici niteliktedir.

kaynak: gib.gov.tr