ŞENOL DÖNDER

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Giriş

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK), şirketlerin mali durumu ve devam edebilirlikleri konusunda önemli yasal düzenlemeler içermektedir. Bu kapsamda TTK’nın 376. maddesi, sermaye kaybı ve borca batıklık durumlarında uygulanacak tedbirleri belirlemektedir. Söz konusu maddeye ilişkin usul ve esasların belirlendiği Tebliğde 2023 yılında yapılan bir değişiklik, uygulama süresini uzatarak şirketlere önemli bir esneklik sağlamıştır. Bu makalede, 15 Eylül 2018 tarihli ve 30536 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğde yapılan değişiklikler detaylı olarak ele alınacaktır.

Tebliğde Yapılan Değişiklik

15 Eylül 2018 tarihli Tebliğin geçici 1. maddesinde yer alan “1/1/2025” tarihi, 2023 yılında yapılan değişiklik ile “1/1/2026” olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik, Tebliğ’in 376. maddeye ilişkin uygulanabilirliğini ve şirketlerin mali tedbirlerini yönetme konusundaki sürelerini bir yıl daha uzatır.

Geçici 1. Madde’nin Orijinal İçeriği

15 Eylül 2018 tarihli Tebliğin geçici 1. maddesi, şirketlerin finansal tablolarında sermaye kaybı veya borca batıklık durumlarının tespitinde, 1 Ocak 2023 tarihine kadar, finansal tabloların hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) yerine Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümlerine göre hazırlanan finansal tabloların esas alınabileceğini öngörmektedir. Bu düzenleme, şirketlere finansal raporlama süreçlerinde belirli bir süre için esneklik sağlamıştır. 2023 yılında yapılan değişiklik ile bu tarih bir yıl uzatılarak 1 Ocak 2026’ya kadar uygulanabilir hale getirilmiştir.

Geçici 1. Madde’nin özül gerekçesi, şirketlerin mali durumlarının ekonomik dalgalanmalara karşı korunması ve mali tablo düzenleme süreçlerinde yaşanan zorlukların giderilmesidir. Bu düzenleme, finansal istikrarı desteklemeyi ve şirketlerin uyum sağlamasını kolaylaştırmayı hedeflemektedir.

Değişikliğin Gerekçeleri

Değişikliğin ardında yatan temel gerekçeler şu şekilde sıralanabilir:

1. Makroekonomik Koşullar: Şirketlerin ekonomik dalgalanmalardan etkilenmemesi ve finansal yapılarını düzenlemek için yeterli zamana sahip olması hedeflenmiştir.
2. Uygulama Esnekliği: Şirketlerin sermaye kaybı ve borca batıklık durumlarına ilişkin raporlama ve tedbir alma süreçlerinde karşılaştıkları zorluklar dikkate alınmıştır.
3. Düzenleme Uyumu: 376. madde kapsamındaki yükümlülüklerin şirketlerce daha etkili bir şekilde yerine getirilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amaçlanmıştır.

Değişikliğin Hukuki ve Ekonomik Etkileri

1. Hukuki Etkiler:
   • Tebliğin yürülük süreci bir yıl uzatılmış olup, şirketlerin sermaye kaybı durumunda alacakları tedbirlerde yasal süreyi daha etkin kullanmaları sağlanmıştır.
   • Ticaret Bakanlığı, Tebliğin yürürlülüklüğün kontrolü ve uygulama süreçlerini denetlemeye devam edecektir.
2. Ekonomik Etkiler:
   • Şirketler, finansal düzenlemeler ve sermaye artışı gibi tedbirleri uygulamak için daha fazla zamana sahip olacaktır.
   • Uzatma kararı, ekonomik toparlanma sürecinde şirketlere nefes alacak bir alan yaratmıştır.

Sonuç

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 376. maddesine ilişkin Tebliğde yapılan değişiklik, şirketlere mali yapılarını iyileştirme konusunda önemli bir zaman kazandırmıştır. Bu değişiklik, ekonomik istikrarı sağlama ve yasal uygulamaları kolaylaştırma anlamında olumlu etkiler yaratmaktadır. Ticaret Bakanlığı’nın bu süreçteki yönetici rolü, Tebliğin etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacaktır. Şirketlerin bu düzenlemeyi doğru bir şekilde anlaması ve uygulaması, mali sağlıklılıklarını koruma ve geliştirme açısından kritik bir öneme sahiptir.