Şenol DÖNDER

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Günümüz dijital çağında, finansal işlemler ve müşteri doğrulama süreçleri büyük ölçüde çevrimiçi platformlara taşınmıştır. Bu kapsamda, uzaktan kimlik tespiti, müşterilerin fiziksel olarak bir şubeye gitmeden kimliklerini doğrulamalarını sağlayan yeni bir yöntem olarak hayata geçirilmiştir. Türkiye’de bu konudaki en güncel düzenlemeler MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) Tebliği ile belirlenmiş ve yürürlüğe girmiştir.

Bu yeni düzenleme, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirler (YMM) açısından da önemli yükümlülükler getirmektedir. SMMM ve YMM’ler uzaktan kimlik tespiti süreçlerini titizlikle uygulamak, müşterilerini doğru tanımak ve yükümlülüklerine uymak zorundadır.

Uzaktan Kimlik Tespiti Nedir?

Uzaktan kimlik tespiti, bireylerin finansal kurumlarla yüz yüze görüşme gerekmeksizin kimlik doğrulamalarını sağlayan bir süreçtir. Bu sistemde, mobil uygulamalar, internet bankacılığı veya telefon hizmetleri gibi elektronik kanallar kullanılarak kimlik doğrulama işlemleri gerçekleştirilir.

Tebliğe göre bu yöntemle, kişinin kimlik bilgilerinin güvenli bir şekilde doğrulanması sağlanmalı ve kişinin gerçekten işlemi gerçekleştiren kişi olduğu garanti edilmelidir.

Kimler İçin Geçerli?

Uzaktan kimlik tespiti düzenlemeleri, şu sektörlerdeki meslek mensuplarını kapsamaktadır:

• Bankalar ve finansal kuruluşlar
• Ödeme hizmeti sağlayıcıları
• Sigorta şirketleri ve sermaye piyasası kurumları
• Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirler (YMM)

Özellikle SMMM ve YMM’ler, müşteri kimlik tespiti süreçlerine uyum sağlamak zorundadır. Bu kişiler, müşterilerinin kimlik bilgilerini eksiksiz almak ve doğrulamakla yükümlüdür.

SMMM ve YMM’lerin Sorumlulukları Nelerdir?

MASAK Tebliği, SMMM ve YMM’leri yükümlü meslek mensupları olarak tanımlamakta ve belirli sorumluluklar yüklemektedir:

1. Müşteri Kimlik Tespiti Yapmak
   • Kimlik bilgilerinin eksiksiz olarak alınması ve doğrulanması.
   • Elektronik ortamda kimlik tespiti yapılıyorsa güvenlik önlemlerinin uygulanması.
2. Şüpheli İşlemleri Bildirmek
   • Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK) şüpheli işlemleri derhal raporlamak.
   • Müşterinin finansal hareketlerini ve faaliyetlerini izlemek.
3. Risk Temelli Yaklaşım Uygulamak
   • Müşterilerin risk profillerine göre daha sıkı denetim uygulamak.
   • Şüpheli görülen işlemleri detaylı incelemek ve kaydetmek.
4. Kayıtları Saklamak ve Yetkili Mercilere Sunmak
   • Müşterilere ilişkin kimlik tespit belgelerini en az 8 yıl süreyle saklamak.
   • İlgili resmi kurumların talebi doğrultusunda belgeleri paylaşmak.
5. Müşteriyle İlk İşlemde Risk Analizi Yapmak
   • Müşteriyle iş ilişkisi kurarken işlemin amacını ve kaynağını sorgulamak.
   • Gelir kaynaklarını ve işlem sıklığını takip etmek.

Bu yükümlülüklere uyulmaması halinde, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında cezai yaptırımlar uygulanacaktır.

SMMM ve YMM’ler İçin İşyerlerinde Bilgilendirme Zorunluluğu

MASAK mevzuatı gereği, SMMM ve YMM’lerin iş yerlerinde çalışanlarına ve müşterilerine yönelik bilgilendirici bir yazıyı görünür bir yere asmaları tavsiye edilmektedir. Bu bilgilendirme yazısının amacı, hem çalışanların hem de müşterilerin MASAK düzenlemeleri hakkında farkındalığını artırmak ve yükümlülüklere uyulmasını sağlamaktır.

Aşağıda örnek bir bilgilendirme yazısı sunulmuştur:

ÖRNEK İŞYERİ BİLGİLENDİRME YAZISI

***DİKKAT: KİMLİK TESPİTİ VE MASAK MEVZUATI HAKKINDA ÖNEMLİ DUYURU ***

Sayın Müşterilerimiz ve Çalışanlarımız,

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili MASAK düzenlemeleri gereği, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirler (YMM) olarak müşteri kimlik tespiti yapmak ve şüpheli işlemleri bildirmekle yükümlüyüz.

Bu nedenle, kimlik tespiti yapılmadan hiçbir işlem gerçekleştirilemez.

      Tüm müşterilerimizin aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekmektedir:
İşlem yapmadan önce kimlik ibraz edilmelidir.
Şüpheli işlemler tespit edildiğinde, yetkili mercilere bildirimde bulunulacaktır.
Kimlik doğrulama ve kayıt işlemleri, yasal yükümlülükler gereği saklanacaktır.

      İlgili kanun ve tebliğlere uygun hareket etmek tüm meslek mensuplarımızın sorumluluğundadır.

Saygılarımızla,
[İşletme Adı]
Tarih: [Gün/Ay/Yıl]
İmza: [Yetkili Adı ve Unvanı]

Sonuç

MASAK tarafından yayımlanan bu tebliğ, uzaktan kimlik tespiti süreçlerini düzenleyerek müşteri güvenliğini artırmayı ve finansal sistemdeki riskleri azaltmayı hedeflemektedir.

Özellikle SMMM ve YMM’ler, mesleklerini icra ederken MASAK mevzuatına tam uyum sağlamalı ve yukarıdaki yükümlülükleri yerine getirmelidir. Aksi takdirde, ciddi yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Tüm meslek mensuplarının işyerlerinde bilgilendirme yazısını bulundurmaları ve müşteri kimlik tespiti süreçlerine eksiksiz uymaları büyük önem taşımaktadır.

kaynak: https://www.turmob.org.tr/sirkuler/detailPdf/b883d5bb-93fb-434d-9059-39ecea3aa5bc/uzaktan-kimlik-tespitinin-usul-ve-esaslarina-iliskin-masak-tebligi-yayimlandi?utm_source=Share&utm_medium=RSS&utm_campaign=uzaktan-kimlik-tespitinin-usul-ve-esaslarina-iliskin-masak-tebligi-yayimlandi