ŞENOL DÖNDER

SMMM

Hayatımıza giren e uygulamalar bir yandan işlerimizin daha seri ve daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlarken, diğer yandan da eksikliklerin ve aksaklıkların çok olması nedeniyle de strese ve gerginliğe neden olmaktadır. Bu yazımda ve bu yazımın devamında da e-Uygulamalar üzerine kısa kısa bilgiler vermeye çalışacağım. Bunlardan biri olan e-Fatura Uygulamasıdır.

e-Fatura

Kimler e-Fatura Mükellefleridir?

• 2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayri safı iş hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler, ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ndan lisans alan (bayilik lisansı dahil) mükellefler, 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler, lisans alımı veya imal, inşa veya ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve/veya ithal edenler, 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler, lisans alımı veya imal, inşa veya ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır

• Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına e-Ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet reklamcılığı hizmet aracıları, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde, başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

• 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

• İhracat İşlemlerinde e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu; e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesi kapsamındaki mal ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar dahil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1/7/2017 tarihinden (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlar açısından 1/7/2020 tarihinden) itibaren e-Fatura olarak düzenlemeleri zorunludur.

•  e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar, e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarihte e-Faturaya geçmek zorundalar.

• e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu nedeniyle e-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olanlar, e-Arşiv Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğunun başladığı tarihte e-Faturaya geçmek zorundalar.

Yukarıda yazılı şartlara haiz olan işyerleri e-Fatura Uygulamasına geçmesi gerekirken, bir de sektörel bazda da e uygulamalara geçiş sağlanacaktır. Bunlardan bir tanesi de  Sağlık Sektörüdür.

Tebliğe göre;

Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucuları ile medikal malzeme ve ilaç/etken madde temin eden tüm mükellefler (hastane, tıp merkezleri, dal merkezleri, diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri, tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri, laboratuvarlar, eczaneler, tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri, optisyenlik müesseseleri, işitme merkezi, kaplıcalar, beşeri tıbbi ürün/ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri, ecza depoları vb.) tüm mükelleflere e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu getirildi. Bu süre 01.07.2021 tarihidir

E Fatura Başvurusu nereye yapılacaktır Öncelikle Şirketlerin Mali Mühür , Şahısların da Nitelikli Elektronik Sertifa alması gerekmektedir Bu başvuruyu Kamusm.gov.tr den yapabilirsiniz. Mali Mühür veya Nitelikli Elektronik Sertifasını alan firmalar da  e-Fatura başvurusunu Gelir İdaresi Başkanlığının https://portal.efatura.gov.tr/efaturabasvuru/ adresinden yapabilir.

e-Fatura kullanmaya başladıktan sonra kağıt fatura düzenlemez. e-Fatura sistemine kayıtlı olan mükelleflere e-Fatura, e-Fatura sistemine kayıtlı olmayan mükelleflere kağıt fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Tabiki bu miktarın 5.000 TL Kdv Dahil Tutarın aşağıda olması gerekmektedir. KDV Dahil 5000.- TL yi aşanlar da e Arşiv Fatura Kesmek zorundadır. Bu uygulamalardan anlaşılacağı üzere ileriki tarihlerde kağıt ortamında fatura kesme olayı ortadan kaldırılacaktır.

e-Fatura sistemine yeni kayıt yaptıran mükelleflerin, “Kayıtlı Kullanıcılar Listesinde” ilan edilmelerini takiben 7 gün içinde e-Fatura düzenlemeleri ve almaları, diğer kayıtlı kullanıcıların yeni kayıt olan kullanıcılara bu süre zarfında e-Fatura iletmeleri zorunlu değildir.

Zorunlu e-Fatura mükellefi olmayan firmalar, gönüllü olarak e-Fatura sistemine geçebilir. e-Fatura sistemine geçen yükümlüler, gönderdikleri e-faturaları 10 yıl süreyle saklamak zorundalar. İsteğe bağlı e-Fatura sistemine geçiş yapan firmalar, herhangi bir yaptırım olmadan sistemden çıkabilirler.

e-Faturalarda elektronik ortamda iptal ve itiraz işlemleri nasıl yapılır?

e-Faturalara elektronik ortamda iptal/itiraz işlemi yapılabilmesi için; e-Faturayı düzenleyen satıcı veya duruma göre alıcı tarafından e-Fatura İptal/İtiraz Bildirim Portalı üzerinden iptal/itiraz talebi oluşturulması gerekir. İptal/itiraz taleplerine ilgili faturanın alıcısı/satıcısı tarafından onay verilebildiği gibi, karşı tarafın onaylama zorunluluğu bulunmamaktadır. Bilindiği üzere e-Faturalara Türk Ticaret Kanununun 18 inci maddesinin (3) numaralı fıkrasında belirtilen harici itiraz yolları ile de itiraz edilebilmekte olup aynı Kanunun 21 inci maddesinin (2) numaralı maddesinde “ Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır” hükmü bulunmaktadır. Başkanlığımızca geliştirilen ve ilerleyen bölümlerde açıklamalara yer verilen eFatura İptal/İtiraz portali ile e-Fatura uygulamasında iptal ve itiraz işlemleri, sistem üzerinden muhatabına iletilebilecektir. e-Fatura uygulamasında iptal işlemleri, ticari fatura senaryosunda düzenlenen faturalara, faturanın alıcıya iletildiği tarihten itibaren 8 günlük süre içinde e-Fatura sistemi içinden “Ret Uygulama Yanıtı” ile iptal işlemi yapılmaktadır. Ticari Fatura Senaryosu dışında düzenlenen e-Faturalar ile ilgili olarak, e-Fatura İptal Portali aracılığı ile e-Faturaya taraf mükelleflerin, e-Faturanın alıcısına iletildiği tarihten itibaren 8 günlük süre içerisinde mali mühür ya da elektronik imzalarını kullanmak suretiyle, iptal talebi oluşturmalarına ve kendilerine iptal talebi iletilen e-Faturalara ilişkin iptal taleplerini onaylayabilmelerine imkan getirilmiştir. 8 günü aşan sürelerde sistem talep oluşturulmasına ya da talebin onaylanmasına imkan vermemektedir. e-Fatura uygulamasında itiraz işlemleri, Ticari fatura senaryosunda düzenlenen faturalara, faturanın alıcıya iletildiği tarihten itibaren 8 günlük süre içinde e-Fatura sistemi içinden red uygulama yanıtı ile ya da harici yöntemlerle (TTK 18/3 te belirtilen noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile) yapılmaktadır. Temel ve diğer fatura senaryolarında düzenlenen faturalara, faturanın alıcıya iletildiği tarihten itibaren 8 günlük süre içinde sadece harici yöntemlerle (TTK 18/3 te belirtilen noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile) itiraz işlemi gerçekleştirilmektedir.

Ancak ihtar ve itiraz bildirimlerinin Sistem içinden yapılabilmesi için öncelikle TTK Madde 18’de belirtilen yöntem ve süreler dâhilinde söz konusu e-Faturaya itiraz edilmesi gerekmektedir. İhtar ve itirazların sistem içinden yapılması mümkün olmayıp, Bildirimin amacı, TTK kapsamında yapılan ihtar ve itiraz hakkında Başkanlığa bilgi verilmesidir. e-Faturaların sistem üzerinden iptal/itiraz işlemlerinin gerçekleştirilmesi özellikle sistem bilgileri ile beyan, bildirim ve formlardaki bilgilerin uyumluluğunun sağlanması açısından gereklidir. e-Fatura İptal/İtiraz Portalı, e-Fatura Senaryoları içinde sadece; Temel Fatura senaryosunda (hem itiraz bildirim hem iptal uygulaması için alıcı veya satıcı tarafından talep başlatılabilir), Ticari Fatura Senaryosunda (sadece itiraz bildirim uygulaması için alıcı veya satıcı tarafından talep başlatılabilir), Hal Tipi Fatura Senaryosunda (hem itiraz hem iptal uygulaması için alıcı veya satıcı tarafından talep başlatılabilir) ve Kamu Fatura Senaryosunda (sadece itiraz uygulaması için satıcı tarafından talep başlatılabilir olup alıcı onayı aranmayacaktır) kullanılabilecektir.

e-Fatura İptal/İtiraz Portalının kullanılabilmesi için mali mühür ya da elektronik imza kartı ve Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan imzalama aracının kullanılması gerekmektedir. İmzalama aracının nasıl kullanılacağı, https://ebelge.gib.gov.tr/dosyalar/kilavuzlar/Imzalama_Araci_Kullanim_Kilavuzuv1.2.pdf adresinden öğrenebilirsiniz.

Öncelikle imzalama aracı programı çalıştırılmalıdır. e-Fatura İptal/itiraz Portalı kullanıldığı sürece imzalama aracı programı arka planda açık kalmalıdır.

e-Fatura İptal/İtiraz Portalına https://portal.efatura.gov.tr/FaturaIptal/ adresinden erişilebilecektir.

e-Fatura iptal işlemlerinde 8 günlük sürenin tespiti e-faturanın alıcıya iletilme tarihinden itibaren başlar. İptal işlemi her durumda 8 günlük süre içinde yapılmalıdır. Alıcı veya satıcı tarafından başlatılacak iptal işlemi ve iptal işleminin onaylama/reddetme süreçlerinin detayları aşağıda açıklanmıştır.

e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olan mükellefler mali mühür/elektronik imzaları ile e-Fatura İptal/İtiraz Portalı Uygulamasına giriş yaparak aşağıda belirtilen şekilde kendilerine düzenlenen e-Fatura için “İptal Talebi” oluşturabilirler. Bu ekrandan iptal talebi oluşturmak isteyen alıcı “Fatura İptal Talebi Oluşturmak İçin Tıklayınız” butonunu seçmelidir.

“Fatura İptal Talebi Oluşturmak İçin Tıklayınız” butonuna tıklandığında aşağıdaki ekran (eFATURA İPTAL/İTİRAZ TALEBİ BİLGİ GİRİŞİ EKRANI) açılacaktır.

Kendilerine düzenlenen e-Fatura için “İptal Talebi” oluşturmak isteyen mükellefler ekranda “İşlem Sahibini Seçiniz” alanına tıklayarak açılan seçeneklerden “Alıcı” alanını seçmelidir.

“Fatura No” alanına e-Fatura uygulaması üzerinden kendisine düzenlenen ve kendisi tarafından iptal edilmek istenen faturanın 16 haneli seri numarası, “Ödenecek tutar” alanına faturada belirtilen ödenecek tutar yazılmalıdır. Akıllı kart sürücü ve şifre bilgileri girildikten sonra “Talep Oluştur” butonu tıklanır.

Akıllı karttaki bilgiler kontrol edilip onaylandıktan sonra Butonun onaylanması sonucunda “İptal talebiniz başarıyla oluşturulmuştur” uyarısı ile birlikte iptal talebi oluşturduğunuz,

e-Fatura için talebiniz, faturayı düzenleyen mükellefin e-Fatura iptal/itiraz bildirim portalindeki e e-Faturayı düzenleyen mükellefe iletilen talebin onaylanıp onaylanmama durumu, ilk giriş kısmında yer alan “Fatura İptal Taleplerinin Durumlarını Görmek ve Adınıza Gelen İptal Taleplerine Onay vermek İçin Tıklayınız”” sekmesinden takip edilebilmektedir.kranına iletilmiş olacaktır.

İlgili butona tıklanıp, tarih aralığı girilerek listelendiğinde “İptal Edilmesini Talep Ettiğiniz Faturalar” ekranında iptal edilmesini talep ettiğiniz faturaların durumları listelenecektir.

Fatura iptal talepleri onaylanırsa talep durumu “Fatura İptal Edildi” olarak güncellenir ve onay zamanı ilgili satıra yansır. Bu durumda ilgili e-Fatura hem alıcının sanal BA hem de satıcının sanal BS formunda yer almayacaktır.

Sorgulama sonucu iptal talebi reddedildiyse ya da satıcısı tarafından 8 günlük süre içerisinde onay verilmediyse, ilgili e-Fatura hem alıcının sanal Ba hem de satıcının sanal Bs formunda yer alacaktır.

e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olan mükellefler mali mühür/elektronik imzaları ile e-Fatura İptal/İtiraz Portalı Uygulamasına giriş yaparak aşağıda belirtilen şekilde düzenledikleri e-Faturalar için kendilerine ulaşan iptal taleplerinin “Onaylama/Reddetme” işlemlerini yapabilirler.

Kendisi tarafından düzenlenmiş e-Faturalar için kendilerine ulaşan iptal taleplerinin onaylanıp onaylanmama durumu, ilk giriş kısmında yer alan “Fatura İptal Taleplerinin Durumlarını Görmek ve Adınıza Gelen İptal Taleplerine Onay vermek İçin Tıklayınız”” sekmesinden takip edilebilmektedir. Kullanıcılar ekrana tıkladıktan sonra tarih aralığını seçerek sorgulama yapmaları halinde varsa kendilerine gelen talepleri aşağıdaki gibi görüntüleyebileceklerdir.

Kendisi tarafından düzenlenmiş e-Fatura için gelen iptal talebinin kabul edilmesi durumunda; İptaline onay verilecek faturalar seçilip, mali mühür bilgileri girildikten sonra “Fatura İptal Et” butonu tıklandığında “İşlem Başarılı” sonucu alınırsa seçilen faturalar için iptal talebi onaylanacak ve ilgili e-Fatura hem alıcının sanal Ba hem de satıcının sanal Bs formunda yer almayacaktır.

Kendisi tarafından düzenlenmiş e-Fatura için gelen iptal talebinin reddedilmesi durumunda; İptal talebi reddedilmek istenen faturalar seçilip, mali mühür bilgileri girildikten sonra “Talebi Reddet” butonu tıklandığında “İşlem Başarılı” sonucu alınırsa seçilen faturalar için iptal talebi reddedilmiş olacak ve ilgili fatura hem alıcının sanal Ba hem de satıcının sanal Bs formunda yer alacaktır.

Yazımız, Düzenleyen Tarafından İptal Talebi Oluşturma konusu ile devam edecektir.

Saygılarımla,