Ana Sayfa Yazılar 3.12.2025 33 Görüntüleme

Özel Eğitim Kurumlarında Biyometrik Kimlik Doğrulama Sistemi Geçiş Süreci ve 2026 Düzenlemesinin Hukuki, Mali ve İdari Sonuçları/ ŞENOL DÖNDER – SMMM

1. Giriş: Dijital Doğrulamanın Yeni Dönemi

Millî Eğitim Bakanlığı, son yıllarda özel eğitim hizmetlerinde şeffaflığı artırmak, eğitim tekrarlarını ve usulsüzlükleri önlemek ve ödeme doğruluk oranını yükseltmek amacıyla teknolojik altyapıyı merkeze alan bir dizi yenilik gerçekleştirmektedir. Bu çerçevede en kritik uygulamalardan biri, öğrencilerin eğitimlere fiilen katılımını kesin olarak belgeleyen biyometrik kimlik doğrulama sistemidir.

Son yönetmelik değişikliği ile birlikte bu sistem yalnızca bir doğrulama aracı olmaktan çıkmış, doğrudan ödemelerin yapılabilmesi için zorunlu bir şart hâline gelmiştir. Değişiklik, kurumların hangi tarihe kadar bu sisteme entegre olması gerektiğini, geç kalınması hâlinde hangi ödemelerin yapılmayacağını ve geçiş sürecinin nasıl işleyeceğini detaylı şekilde düzenlemektedir.

2. Yönetmelik Değişikliğinin Hukuki Dayanağı

Düzenleme, 18/5/2012 tarihli Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’ne eklenen Geçici Madde 4 ile yapılmıştır. Geçici madde, kalıcı bir hüküm olmayıp yalnızca geçiş sürecini düzenlemek amacıyla sınırlı bir zaman için uygulanacaktır. Bu yönüyle hukuki sistemdeki rolü şu şekildedir:

  • Uygulamanın hangi tarihte başladığını,

  • Geçiş için tanınan süreyi,

  • Süre sonunda uygulanacak yaptırımları,

  • Ödeme yapılmama durumlarının sınırlarını,

çok net bir biçimde ortaya koyar.

Bu tür geçici maddeler genellikle büyük kapsamlı bir sistem değişikliğinde kurumlara uyum süresi tanımak amacıyla kullanılır.

3. Düzenlemenin Getirdiği Temel Değişiklik: Biyometrik Sisteme Geçiş Zorunluluğu

Yeni maddeye göre tüm özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri:

MEB’in bilişim sistemleriyle uyumlu biyometrik kimlik doğrulama sistemine entegre olmak zorundadır.

Bu zorunluluk, kurumların kendi biyometrik sistemlerini kullanabileceği anlamına gelmez. Çünkü maddede açıkça:

“Bakanlığın bilişim sisteminde kullanılan biyometrik kimlik doğrulama sistemine entegre edilmiş veya edilecek” ifadeleri yer almaktadır.

Yani:

  • MEB hangi sistemi kullanıyorsa,

  • Hangi yazılımı uygun görüyorsa,

  • Kurumlar tam olarak o sisteme bağlanmalıdır.

Bu bağlanma teknik, hukuki ve mali yükümlülükler doğurmaktadır.

4. Tarihler Neden Bu Kadar Önemli?

Yönetmelik iki kritik tarih belirliyor:

  • 1 Ocak 2026 (entegrasyon için son geçiş başlangıcı)

  • 1 Mayıs 2026 (ödeme yapılacak eğitimlerin son sınırı)

Bu tarihlerin arkasında stratejik bir planlama vardır.

4.1. 1 Ocak 2026: Entegrasyon Zorunluluğunun Başlangıcı

Bu tarihe kadar sisteme entegre olan veya entegrasyon sürecini başlatmış olan kurumlar için Bakanlık, bir süre daha (1/5/2026’ya kadar) ödeme yapmayı sürdürmektedir.

4.2. 1 Mayıs 2026: Uyum Sürecinin Sonu

Bu tarih, fiili eğitime karşılık ödeme yapılabilmesi için son tolerans noktasıdır.

Bu tarihten sonra:

Biyometrik doğrulama yoksa ödeme yoktur.

Bu, Bakanlığın kesin çizgiyi çektiği tarihtir.

5. Ödeme Sürecinin Merkezindeki Hüküm: 30. Maddenin 2. Fıkrası

Yönetmelikte ödeme sistemi 30. maddeye göre yapılmaktadır. 30. maddenin ikinci fıkrası, ödemelerin MEB’in doğrulama sistemindeki bilgiler baz alınarak yapılacağını düzenler.

Bu nedenle:

  • Sistem dışı bir doğrulama,

  • Manuel giriş,

  • Yoklama listeleri,

  • Öğrenci imza defterleri

artık ödeme için geçerli belge olarak kabul edilmeyecektir.

Bu, geçmiş yıllardan farklı olarak daha katı bir uygulamadır.

6. Geçiş Sürecinde Kurumların Karşılaşabileceği Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Bu bölüm, saha tecrübeleri, mevzuat mantığı ve MEB uygulamaları ışığında hazırlanmıştır.

6.1. Teknik Uyum Sorunları

  • Kurumun mevcut bilgisayarlarının eski olması

  • İnternet bağlantısının yetersizliği

  • Öğrencilerin biyometrik verisinin alınmasında yaşanan teknik problemler

  • Donanım ve yazılım maliyetleri

Çözüm:

  • Erken kurulum yapılmalı

  • Teknik servisle test çalışmaları yürütülmeli

  • Öğrencilerin ve velilerin önceden bilgilendirilmesi sağlanmalı

6.2. Veli İtirazları / Biyometrik Veri Rızası

Öğrenci velilerinin bazıları kişisel verilerin alınmasına karşı çıkabilir.

Ancak unutulmamalıdır:

Biyometrik veri alınması KVKK kapsamındadır ve işlenebilmesi için açık rıza gerektirir.
Rıza vermeyen öğrencinin eğitimi doğrulanamaz ve bu öğrenci için öğrenim ücreti ödenemez.

Çözüm:

  • Velilere detaylı bilgilendirme yapılmalı

  • Rıza formları standart hale getirilmeli

  • Kurum veri sorumlusu KVKK yükümlülüklerine uymalı

6.3. Geç Entegrasyon Sebebiyle Ödeme Kaybı

Bu, yönetmeliğin en kritik sonuçlarından biridir.

Örneğin bir kurum:

  • Sisteme 1 Mart 2026 tarihinde entegre olduysa:

1 Ocak 2026 – 1 Mart 2026 arasındaki 2 aylık eğitim için hiçbir ödeme alamaz.

Bu durum yüz binlerce liralık kayıp anlamına gelir.

6.4. Sistem Arızaları / Kesinti Senaryoları

Biyometrik cihazın bozulması veya internetin kesilmesi hâlinde sisteme veri işlenmeyebilir.

Mevzuat bu konuda tolerans tanımamaktadır:

O gün doğrulama yoksa, o günün eğitimi ödenmez.

7. Örnek Senaryolarla Yönetmeliğin Uygulaması

Bu bölüm en çok talep edilen ve kurumların pratikte neyle karşılaşacağını gösteren bölümdür.

Senaryo 1: Zamanında Entegrasyon Yapan Kurum

  • Kurum 15 Aralık 2025 tarihinde entegrasyonunu tamamladı.

  • Eğitimler biyometrik sistem üzerinden doğrulanıyor.

Bu kurum 1 Mayıs 2026’ya kadar tüm eğitimlerinin ücretini alır.

Senaryo 2: Entegrasyonda 2 Ay Geciken Kurum

  • Entegrasyon 1 Şubat 2026’da tamamlandı.

1 Ocak 2026 – 1 Şubat 2026 arası eğitimin tümü için ödeme yapılmaz.

Senaryo 3: Hiç Entegrasyon Yapmayan Kurum

Bu kurum otomatik olarak:

Tüm ödemelerini kaybeder.
 Faaliyetine devam edemez hâle gelir.
 Denetimlerde ağır yaptırımlarla karşılaşabilir.

Senaryo 4: Entegrasyon Yapılmış Ama Veliler Rıza Vermiyor

  • Öğrenci sisteme kayıt edilemiyor.

  • Öğrencinin eğitimi doğrulanamıyor.

➡ Bu öğrenci için hiçbir ayda ödeme yapılmaz.

Kurum veliyi ikna edemezse gelir kaybı yaşar.

8. Düzenlemenin Sektörel ve Mali Etkileri

Bu düzenleme, Türkiye genelinde yaklaşık 4.000’e yakın özel eğitim ve rehabilitasyon merkezini doğrudan etkilemektedir.

8.1. Denetimde Şeffaflık Artacak

Öğrencinin hangi gün, hangi saat kurumda olduğunun tam dijital kaydı tutulacağından:

  • Mükerrer oturum girişleri,

  • Öğrencinin gelmediği halde gösterilmesi,

  • Aynı öğrenciye fazla seans yazılması

tamamen engellenecektir.

8.2. Kurumların Giderleri Artabilir

  • Biyometrik cihaz maliyeti

  • Yazılım ve entegrasyon ücretleri

  • Teknik destek giderleri

  • KVKK uyum maliyetleri

Ancak buna karşın ödeme doğruluğu ve güvenilirlik de artacağından uzun vadede sistem daha stabil hâle gelir.

8.3. Usulsüzlüklerin Önlenmesi

Biyometrik sistem, geçmiş yıllarda sıkça karşılaşılan usulsüz eğitim kayıtlarının tamamen önüne geçme potansiyeline sahiptir.

9. Hukuki Sonuçlar ve İdari Yaptırımlar

Kurumun sisteme geçmemesi veya geç kalması:

  • Ödeme kaybı

  • Denetimlerde uyarı veya kapatma riski

  • MEB tarafından faaliyet durdurma

gibi yaptırımlara neden olabilir.

Ayrıca KVKK kapsamında biyometrik veri işleyen kurumlar:

  • Veri sızması,

  • Rızanın alınmaması,

  • Verilerin usulsüz saklanması

durumlarında yüksek idari para cezalarıyla karşılaşabilir.

10. Sonuç: Kurumların Bu Süreci Ciddiyetle Yönetmesi Gerekiyor

Bu düzenleme:

  • Eğitim doğrulama sistemini tamamen dijitalleştiren,

  • Ödemeleri yalnızca biyometrik doğrulama üzerinden yapan,

  • Gecikmeye kesin yaptırım uygulayan,

  • Kurumları teknolojik uyuma zorlayan

kapsamlı bir dönüşüm olarak değerlendirilebilir.

Zamanında entegrasyon yapan kurumlar avantajlıdır.

Geciken kurumlar yüksek ödeme kaybı yaşar.

Sistemsiz eğitim hiçbir şekilde ödenmez.

Kurumların 2025 yılı içinde teknik hazırlıklarını tamamlaması, velileri bilgilendirmesi ve süreci yakından takip etmesi gerekmektedir.

Hazır Site by Uzman Tescil