ŞENOL DÖNDER

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Giriş

İlgili 05.10.2023 tarih ve 32330 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No 1), Ana hatları aşağıda sunulmuştur.

Amaç ve Konu: Bu Tebliğ, akaryakıt piyasasındaki rekabet eşitliğini sağlamak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek amacıyla alınan önlemleri içerir. Özellikle akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güncellenmesi ve Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin kurulması hedefleniyor.

Madde 2: Yasal Dayanak: Tebliğ, Vergi Usul Kanunu’nun çeşitli maddelerine ve Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun’a dayanarak hazırlanmıştır. Maliye Bakanlığı’nın çeşitli yetkileri kullanarak bu düzenlemeleri yapma yetkisi bulunmaktadır.

Madde 3: Tanımlar ve Kısaltmalar: Tebliğde geçen bazı önemli terimler şunlardır: Akaryakıt, Akaryakıt İstasyonu, Bakanlık, GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı), Darphane, ÖKC Fişi (Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi), Pompa Üreticisi, TTB (Taşıt Tanıma Birimi), TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı), UTTS (Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi), Yetkili Firma, YN Pompa ÖKC (Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz).

Uygulama ve Esaslar: Tebliğ, akaryakıt istasyonlarında kullanılacak yeni nesil ödeme kaydedici cihazların teknik özelliklerini belirler ve Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin nasıl kurulacağını açıklar. Ayrıca, yetkilendirilmiş firmaların bu sistemi mükelleflerin ve nihai tüketicilerin kullanımına sunması ve bilgi paylaşımını yönetmesi de bu Tebliğ kapsamındadır.

Madde 4: UTTS’nin Kurulması ve İşletilmesi

• Akaryakıt istasyonlarında UTTS kurulması, 213 sayılı Kanun’un ilgili maddesi uyarınca uygun bulunmuştur.
• Sistem, Darphane tarafından kurulacak ve işletilecek. UTTS, akaryakıt istasyonlarında kullanılan YN Pompa ÖKC’ler ile iletişim kurabilecek özellikte olacak.

Madde 5: UTTS Kapsamında Pompa Tabancalarına TTO Takılması Zorunluluğu ve Uygulama Esasları

• Akaryakıt istasyonu işletenler, en az bir pompa ünitesine TTO takmak zorundadır. TTO’lar, Darphane tarafından belirlenen niteliklere sahip olmalıdır.
• TTO’ların montaj işlemleri sadece Darphane tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından gerçekleştirilecek.
• TTO’lar, zarar görmesi durumunda sadece yetkili firmalar tarafından sökülüp, yerine yeni TTO’lar takılabilir.

Madde 6: UTTS Kapsamında Yakıt Alan Taşıtlara TTB Takılması Zorunluluğu ve Uygulama Esasları

• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan taşıtlara 31/12/2024 tarihine kadar TTB takılması zorunludur.
• TTB’lerin montajı yine sadece Darphane tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından yapılacaktır.

Madde 7: Darphane Tarafından UTTS Kapsamında Kurulacak Sistem ile Yetkili Firma İşlemleri

• Darphane tarafından yetkilendirilen firmaların, bakım ve onarım işlemlerini üstlenebilecek yetkili teknik servislere sahip olmaları gerekmektedir.
• UTTS unsurları, dış hava şartlarına uygun ve patlayıcı ortamlarda kullanılabilme özelliklerine sahip olmalıdır.

Madde 8: UTTS Kullanılarak Yapılan Akaryakıt Satışlarında Belge Düzeni

• UTTS kapsamında yapılan akaryakıt satışlarında taşıtın plakasına ilişkin bilgiler otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye iletilir ve belge düzeni Başkanlık tarafından belirlenen teknik kılavuzla yapılır.

Madde 9: Sorumluluklar

• Akaryakıt istasyonu işletenler ve yetkili firmalar, UTTS kapsamında belirlenen kurallara uymak ve sistemi korumakla yükümlüdürler.

Madde 10: Cezai Müeyyide

• Usul ve esaslara aykırı hareket edenler veya yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 213 sayılı Kanun’un ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır.

Madde 11: Diğer Hususlar

• Başkanlık, süreleri belirleyebilir ve belirli şartlarda değiştirebilir.
• Ücretler Darphane tarafından belirlenir ve ilan edilir. Yıllık fiyat artışı Yİ-ÜFE oranında yapılır.

Madde 12: Yürürlükten Kaldırılan Tebliğler

• Önceki tebliğler yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 13: Yürürlük

• Tebliğ yayım tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 14: Yürütme

• Hazine ve Maliye Bakanı tarafından yürütülür.

Sonuç: Bu Tebliğ, vergi usulleri ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele adına akaryakıt sektöründe önemli değişiklikleri içeriyor. Akaryakıt istasyonlarında kullanılacak yeni teknolojilerin ve Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin kurulmasıyla, vergi güvenliğini artırmayı, rekabet eşitliğini sağlamayı ve kayıt dışı ekonomiyle etkin bir mücadele yürütmeyi amaçlıyor.

Türkiye’deki akaryakıt istasyonlarının, kayıt dışı ekonomi ile mücadele kapsamında, akaryakıt alan araçların plaka bilgilerini sisteme aktarabilen taşıt tanıma okuyucu sistemini (TTO) en az bir pompalarına takma zorunluluğunu içeriyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımlanan ulusal taşıt tanıma sistemi uygulama genel tebliği, akaryakıt istasyonlarının bu sistemi 2024 yılı sonuna kadar uygulamaya koymakla yükümlü olduğunu belirtiyor.

Buna göre, akaryakıt istasyonları, Darphane tarafından belirlenen niteliklere sahip TTO’ları temin ederek ve Darphane ya da yetkili firmalar tarafından üretilen bu sistemleri en az bir pompalarına 31 Aralık 2024 tarihine kadar takmak zorundalar. Montaj süreçleri de yine Darphane tarafından belirlenecek.

Önemli bir nokta da Darphane’den temin edilecek TTO’ların, yakıt verilen taşıtların yakıt depo girişine monte edilebilecek ve bir kez söküldüklerinde tekrar kullanılamayacak özellikte olması. Ayrıca, bu zorunluluk kapsamında olmayan taşıtların da isteğe bağlı olarak TTO taktırabileceği belirtiliyor.

Cihaz ve donanım ile ilgili ücretler, ayrıca ulusal taşıt tanıma sistemi kapsamında sunulan hizmetlere ilişkin ücretler ise Darphane tarafından belirlenecek ve ilgili yıl için geçerli olacak. Bu ücretler her yılın başında Yİ-ÜFE oranında artırılacak.

Bu düzenleme, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede daha etkin bir kontrol sağlamayı hedefliyor ve akaryakıt istasyonlarının bu sistemi uygulamalarını teşvik ediyor.

kaynak: 05.10.2023 tarihli Resmi Gazete

kaynak:https://www.bdturkey.com/akaryakit-istasyonlarinda-tasit-tanima-okuma-sistemi