Ana Sayfa Yazılar 12.02.2025 193 Görüntüleme

Geçici İş Göremezlik Ödeneği ve Günlük Kazanç Hesaplamaları / Şenol DÖNDER – SMMM

Şenol DÖNDER

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Giriş

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK) Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2025/3 sayılı Genelge de  5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 17. maddesinde yapılan değişiklikler ile ilgili düzenlemeleri içermektedir.

Genelgenin temel konusu, geçici iş göremezlik ödeneği hesaplamaları ve 5510 sayılı Kanun’un 17. maddesinde yapılan değişikliklerin uygulanma esaslarıdır.

Aşağıda, genelgede yer alan önemli düzenlemeleri detaylandırarak ve gerekli yerlerde tablolaştırarak açıklayacağım.

1. Günlük Kazanç Hesaplamasında Dönemsel Değişiklikler

Geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplanmasıyla ilgili kurallar, farklı tarihlerde yapılan değişikliklere göre şekillenmiştir. Aşağıdaki tablo, 22.04.2021 ve 21.12.2024 tarihleri arasındaki değişiklikleri kapsamaktadır:

Dönem Hesaplama Esası
22.04.2021 öncesi İş kazası veya doğum tarihinde önceki 12 ayın son 3 ayındaki prime esas kazanç toplamı, ilgili gün sayısına bölünerek hesaplanır.
22.04.2021 – 21.12.2024 arası İş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık hallerinde ödenek hesabında önceki 12 ayın tamamı dikkate alınır. Ancak 180 günden az prim bildirilmişse, günlük kazanç üst sınırı asgari kazanç alt sınırının iki katını geçemez.
21.12.2024 sonrası İş kazası ve meslek hastalığında, önceki 12 ayın son 3 ayındaki kazanç dikkate alınır. Ancak hastalık ve analık için önceki 12 ayın tamamı esas alınır.

2. Ödeneğe Esas Günlük Kazanç Hesaplama Örnekleri

Genelgede farklı senaryolar üzerinden geçici iş göremezlik ödeneğinin nasıl hesaplanacağı detaylandırılmıştır. Örnekler aşağıdaki tabloda verilmiştir:

Örnek 1: 27.12.2024 Tarihinde İş Kazası Geçiren Bir Sigortalı

Aylar Gün Sayısı Kazanç (TL)
Kasım 2024 20 14.000
Ekim 2024 10 7.000
Eylül 2024 30 21.000
Ağustos 2024 10 7.000
Temmuz 2024 30 21.000
Haziran 2024 30 21.000
Mayıs 2024 20 14.000
Nisan 2024 30 21.000
Mart 2024 30 21.000
Şubat 2024 30 21.000
Ocak 2024 10 7.000
Aralık 2023 30 15.000
Toplam 280 gün 190.000 TL

Ödeneğe esas günlük kazanç = 190.000 TL / 280 gün = 678,57 TL

Örnek 2: 14.10.2024 Tarihinde İş Kazası Geçiren Bir Sigortalı

Bu iş kazası 21.12.2024 öncesinde olduğu için hesaplama son 3 ay esas alınarak yapılmıştır:

Aylar Gün Sayısı Kazanç (TL)
Eylül 2024 30 21.000
Ağustos 2024 10 7.000
Temmuz 2024 30 21.000
Toplam 70 gün 49.000 TL

Ödeneğe esas günlük kazanç = 49.000 TL / 70 gün = 700 TL

Örnek 3: Son Bir Yılda 180 Günden Az Prim Bildirilmiş Bir Sigortalı

Aylar Gün Sayısı Kazanç (TL)
Kasım 2024 30 45.000
Ekim 2024 30 45.000
Eylül 2024 27 40.500
Ağustos 2024 15 22.500
Temmuz 2024 15 22.500
Toplam 117 gün 175.500 TL

Ödeneğe esas günlük kazanç = 175.500 TL / 117 gün = 1.500 TL
Ancak, son bir yılda 180 günden az prim bildirildiği için üst sınır uygulanır:
Günlük prime esas kazanç alt sınırı (666,75 TL) x 2 = 1.333,50 TL
Ödeneğe esas günlük kazanç = 1.333,50 TL

3. Yeni Düzenlemenin Getirdiği Değişiklikler

  1. İş kazaları ve meslek hastalıklarında günlük kazanç hesaplama yöntemi değişti.

    • 21.12.2024’ten önce: Son 3 aya bakılırdı.
    • 21.12.2024’ten sonra: Önceki 12 ayın tamamı dikkate alınacak.
  2. Tüm vaka türleri için geçerli olan alt sınır kuralı getirildi:

    • Son bir yıl içinde 180 günden az prim bildirilmişse, ödeneğe esas günlük kazanç asgari kazanç alt sınırının iki katını geçemeyecek.
  3. Hastalık ve analık hallerinde herhangi bir değişiklik yapılmadı.

    • Önceki 12 ayın tamamı dikkate alınarak hesaplama yapılmaya devam edilecek.

Sonuç ve Değerlendirme

  • SGK’nın yeni düzenlemesiyle iş kazası ve meslek hastalıklarında hesaplama yöntemi değişti.
  • Son 12 ayda 180 günden az prim bildirilen çalışanlar için üst sınır uygulaması getirildi.
  • Hastalık ve analık ödeneği hesaplamasında ise mevcut yöntem korunarak devam edecek.

Bu genelge, iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılar için büyük önem taşımaktadır. İşverenler ve çalışanlar, yeni hesaplama yöntemlerini dikkate alarak gelir kayıplarını önlemek için prim gün sayılarını düzenlemelidir.

kaynak:sgk genelge için buraya tıklayınız.

Hazır Site web sitesi kurma webmaster By Uzman Tescil