Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), haksız yere işten çıkarılan çalışanların işsizlik maaşı almasını kolaylaştıran yeni bir uygulamayı hayata geçirdi.
Bu düzenleme ile arabuluculuk tutanağı veya mahkeme kararı olan çalışanlar, işten çıkarılma kodlarını değiştirebilecek ve işsizlik maaşına hak kazanabilecekler.

Bu değişiklik, SGK Başuzmanı İsa Karakaş tarafından duyuruldu. Özellikle İş Kanunu’nun 25/2. maddesi (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle fesih) kapsamında işten çıkarılanların işsizlik maaşı almasını engelleyen kodların değiştirilmesine imkan tanınması, çalışanlar için büyük bir avantaj sağlıyor.

 1. Mevcut Durum: İşten Çıkarılma Kodları ve İşsizlik Maaşı

İşten çıkarılan çalışanların işsizlik maaşı alabilmesi için SGK sisteminde kayıtlı işten çıkış kodunun uygun olması gerekir.
Ancak, işverenler bazen haksız yere işçileri işsizlik maaşı almalarını engelleyen kodlarla işten çıkarabilmektedir.

Önceki sistemde:

İşveren haksız yere işçiyi İş Kanunu’nun 25. maddesi kapsamında işten çıkardığında, çalışan işsizlik maaşı alamıyordu.
İşçinin mahkemeyi kazanması veya işverenin arabuluculuk sürecinde tazminat ödemesi bile kod değişikliğine yetmiyordu.

Yeni düzenleme ile:
Mahkeme kararı veya arabuluculuk tutanağı ile işten çıkış kodu değiştirilebilecek.
İşçi, geçmişe dönük olarak işsizlik maaşı alabilecek.
Kod değişikliği, yeni iş bulmada avantaj sağlayacak.

 2. İşten Çıkış Kodları ve Etkileri

SGK, çalışanların işten çıkışlarını belirli kodlarla sınıflandırmaktadır. Bu kodlardan bazıları işsizlik maaşı almaya uygunken, bazıları işçinin maaş almasını engeller.

Yeni düzenleme ile işçi, 25 ve 29 gibi kodlarla işten çıkarılmışsa ve mahkeme veya arabulucu lehine karar vermişse, kod değiştirilebilecek ve işsizlik maaşı alabilecektir.

 3. Yeni Düzenlemeden Kimler Yararlanabilir?

Bu yeni uygulama kimleri kapsıyor ve kimler işsizlik maaşı almak için kod değişikliği talep edebilir?

Yararlanabilecek Çalışanlar:
.Haksız yere “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık” koduyla işten çıkarılanlar.
.Mahkemede iş akdinin haksız yere feshedildiğini ispat edenler.
.Arabulucu ile işvereni anlaşmaya varanlar.
.Kıdem veya ihbar tazminatı almış ancak işsizlik maaşı reddedilmiş olanlar.

Yararlanamayacak Çalışanlar:
. İstifa edenler (Kod 03).
. Emeklilik veya yaş nedeniyle ayrılanlar.
. Mahkeme veya arabuluculuk sürecine başvurmayanlar.

 4. İşten Çıkarılma Kodunun Değiştirilmesi Süreci

Kod değişikliği için izlenecek adımlar:

.İlk olarak, işçinin haksız yere işten çıkarıldığına dair bir mahkeme kararı veya arabuluculuk tutanağı olması gerekir.
.Bu belge SGK’ya sunulur.
.SGK işten çıkış kodunu günceller.
.Kod değiştirildikten sonra işçi, geçmiş döneme ait işsizlik maaşı için İŞKUR’a başvurur.

Önemli Not: Mahkeme kararı veya arabuluculuk süreci ne kadar zaman önce gerçekleşmiş olursa olsun, işçi bu hakkını kullanabilir.

 5. Yeni Düzenlemenin Çalışanlara Faydaları

Bu değişiklik, işçilerin hem işsizlik maaşı alma hakkını hem de yeni iş bulma süreçlerini kolaylaştırıyor.

.İşsizlik maaşı alma hakkı genişledi.
.Geçmişe dönük olarak işsizlik maaşı alınabilir.
.İş arama sürecinde olumsuz referans olan işten çıkış kodu değiştirilebilir.
.İşverenin kötü niyetli çıkış kodu kullanması önlenmiş oldu.

 6. Örnek Senaryolar

Örnek 1: Mahkeme Kararı ile Kod Değişikliği

Ali Bey, 2024 yılında işten çıkarıldı ve işveren, onu Kod 25 (Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık) gerekçesiyle işten çıkardı.
 Ali Bey mahkemeye gitti ve davayı kazandı.
 Mahkeme kararını SGK’ya sundu, işten çıkış kodu Kod 04 (İşveren feshi) olarak değiştirildi.
 Ali Bey işsizlik maaşı alarak mağduriyetini giderdi.

Örnek 2: Arabuluculuk ile Kod Değişikliği

Zeynep Hanım, işverenle anlaşarak arabuluculuk sürecine gitti ve kıdem tazminatı aldı.
 Ancak işveren, işten çıkışını Kod 29 (Disiplin nedeniyle fesih) olarak bildirdi.
 Zeynep Hanım, arabuluculuk tutanağını SGK’ya sundu.
 Kod Kod 42 (Arabuluculuk ile fesih) olarak değiştirildi.
 Zeynep Hanım işsizlik maaşı almayı başardı.

 7. Sonuç ve Değerlendirme

SGK’nın yaptığı bu değişiklik, haksız yere işten çıkarılan işçilerin haklarını korumak adına büyük bir adım olmuştur.

. Haksız işten çıkarılanlar artık işsizlik maaşı alabilecek.
 .İşverenler keyfi olarak işçiyi kötü çıkış kodlarıyla işsiz bırakamayacak.
 .İş arama süreci işçiler için kolaylaşacak.

Eğer siz de haksız yere işten çıkarıldıysanız, mahkeme kararı veya arabuluculuk tutanağı ile SGK’ya başvurarak kod değişikliği talebinde bulunabilirsiniz!

kaynak: https://www.sozcu.com.tr/isten-cikarilanlar-icin-maas-kodu-geliyor-p151948